In de Italiaanse stad Bologna start vanaf de herfst een proefprogramma met de ‘Smart Citizen Wallet’. Voorlopig blijft het een project met alleen maar vrijwillige deelnemers. Die kunnen deugpunten verzamelen door netjes hun afval te scheiden, het openbaar vervoer te nemen of boetes te vermijden. De deugpunten kunnen geruild worden voor een beloning, maar wat die beloning dan zal zijn staat nog niet vast. Het systeem zal werken middels een app op de slimme telefoon, oftewel de smartphone.

Ook de Duitse deelstaat Beieren wil dit jaar starten met een sociaal kredietsysteem. Daar wil de overheid duurzaam en dus milieubewust gedrag bevorderen. Het gaat om een project dat al in 2019 werd voorgesteld in het kader van een pakket maatregelen ter bescherming van het klimaat. Het proefprogramma met het sociaal kredietsysteem moest vorig jaar van start gaan, maar werd door corona uitgesteld. Onder druk van parlementsleden van de socialistische SPD wil de Beierse regering nu haast maken met het project. Het Beierse Staatsministerie voor Digitale Zaken zal de zaak in handen nemen.

Duurzaamheid en milieubewust gedrag aanmoedigen is op zich een prima idee, maar in combinatie met een digitaal sociaal kredietsysteem dreigen we op een hellend vlak terecht te komen. Het begint onschuldig met vrijwillige deelname aan een project van beperkte omvang. Als dit project goed werkt, wordt het uitgebreid en verplicht gesteld. Uiteindelijk zullen we evolueren naar het Chinese model: gehoorzame burgers worden beloond, ongehoorzame burgers worden gestraft.

Het Chinese sociaal kredietsysteem leek tot voor kort nog een ver-van-ons-bed-show, maar nu komt dit systeem toch angstwekkend dichtbij.

Denk maar niet dat dit een denkbeeldig scenario is: de ruimere context doet het ergste vermoeden. Uiterlijk los van elkaar staande gebeurtenissen op de meest uiteenlopende plaatsen vormen de aanloop naar een uniforme en digitaal gecontroleerde maatschappij: het bevriezen van de rekeningen van de protesterende Canadese truckers, het arresteren van dissidenten – enkel en alleen omwille van hun mening –  in Duitsland en Nederland (Willem Engel), het hier en daar op beperkte schaal testen van een sociaal kredietsysteem… het zijn allemaal proefballonnetjes die de verschillende overheden toelaten om te zien hoe het volk reageert. Ook het groene vinkje van de digitale coronapas was zo een proefproject; dat had helemaal niets met onze gezondheid te maken.

Stapje voor stapje worden we zo van onze vrijheid beroofd. Het grootste deel van het volk merkt het niet eens. En dat is uiteraard de bedoeling: moest er in één keer in heel de EU een allesomvattend sociaal kredietsysteem worden geïnstalleerd, dan brak er geheid een volksopstand uit.

Ook nationalisten doen er goed aan om deze zorgwekkende evolutie tegen te gaan: van deugpunten voor het scheiden van afval naar een verbod op het gebruik van internet omwille van islamkritische standpunten is maar een kleine stap.