Was ooit, Vlaamse lezers, de boodschap van onze jongens aan de IJzer die in vier talen luidt ‘NOOIT MEER OORLOG’ zo prangend actueel als in deze nadagen van Pasen? Op TV krijgen wij ze geregeld onder de neus gewreven, die gruwelijke beelden van al of niet gruwelijk verminkte lijken in de straten van verschillende Oekraïense steden of dorpen waar om een morzel grond wordt gevochten. Of het dan gaat om dode lichamen van bejaarden, minder bejaarden of kinderen, ach, élke oorlogsdode is er een te veel. Elke dode was een naaste van een mens in treurnis. Elke dode die wij te zien krijgen op dat kleine scherm in onze huiskamer, zou naar waarschijnlijk nog in leven zijn geweest, indien in die verre gewesten gevolg was gegeven aan die prangende boodschap in vier wereldtalen op ónze vredestoren aan de IJzer gebeiteld. Elke dode is een dode te veel, maar word je tussen al die schrijnende beelden geconfronteerd met een schattig lachende baby van pas drie maanden oud, wie het schattig lachen is vergaan, omdat het meisje dood is en haar mama en oma mét haar, dan schiet er toch een scheut door je heen die je toeschreeuwt dat dit pas ontloken leventje niet in zijn kiem gesmoord had mogen worden in zo’n smerige oorlog. De journaliste in Odessa had twee maanden geleden nog op sociale media gejuicht dat in haar jonge gezin een nieuw stadium van geluk was aangebroken na de geboorte van hun dochtertje en dat haar man bloemen had meegebracht.
Niet meer dan terecht, zei achteraf die man, want mama Valeria had alle goeie kwaliteiten: “Het wordt onmogelijk om iemand anders die even goed is te vinden; ze was perfect. Zo iemand vind je maar één keer in je leven, als een geschenk van God. Mijn hele wereld werd verwoest door een Russische raket, maar wat mij overvalt, overvalt ook mijn stad, mijn land. Het is een klap voor een hele beschaving. Ik hoop dat mijn verhaal helpt om een einde te maken aan deze oorlog”. In gedachten zet ik op onze vredestoren in Kaaskerke ook een vertaling in het Oekraïens én het Russisch van die wens ‘nooit meer oorlog’, maar ik weet dat het geen zier zal uithalen. De oude Romainen wisten het meer dan 2000 jaar geleden al: Homo homini lupus (De mens is een wolf voor de mens). Die wolven huizen niet alleen in onze provincie Limburg, waar ze, tot nader bericht, de mens met rust laten, zij houden op een, helaas, allesbehalve vredevolle manier huis in steeds meer Oekraïense gebieden die per se bezet en verplet moeten worden en herleid tot rokende puinhopen. Een nieuw stadium van ellende. Een mensgemaakte hel op aarde, waarin zelfs een schattig leventje van een paar maanden oud niet wordt gespaard. Hoe eigentijds klinkt dan het wanhoopswoord van Lode Zielens: “Ach, moeder, waarom leven wij?”. Ook dié menselijke klacht kan ik niet in het Oekraëns gezegd krijgen, maar wie dit leest, begrijpt allicht wat ik bedoel. Hoe wens je in ‘t Oekraïens een Zalige Pasen?
U had beter de vertaling ineens kunnen opzoeken en meedelen dan wisten we het voor Pasen in de volgende jaren. Ook graag in het Russisch plus in de talen van alle landen waar momenteel een oorlog woedt.