Hoe zegden de mensen bij ons, op den buiten, dat ook weer: ‘Ge zoudt hem de communie geven zonder biecht’. De flink van de tongriem gesneden tegenvoeter, Zelensky, blijkt over Wladimir wel een heel andere mening te hebben, want onder westelijk applaus noemt hij de nieuwe tsaar van het Kremlin brutaalweg een slachter. Wie op TV of op internet het slachtveld heeft aanschouwd van het bij ons totaal onbekende Boetsja, houdt het nauwelijks voor mogelijk dat mensen, al zijn ze dan in soldaat verkleed, zich zó onmenselijk te buiten kunnen gaan tegenover medemensen. In hùn ogen zijn dat geen medemensen, maar contramensen wie geen plek meer mag gegund worden in het mensenrijk. Wie op het kleine scherm die beelden ziet verschijnen van gróte onmenselijkheid – je kan het ook ontmenselijking noemen – gaat dan spontaan denken: wat een ONmens, die Poetin! Je voelt je zó geraakt door die onmenselijke beelden dat het niet eens bij je opkomt even stil te staan bij die volkse nuchterheid dat je altijd twee klokjes moet horen luiden om een klare kijk te krijgen op een toestand die wellicht (…) niet zo ‘vanzelfsprekend’ is als hij eruit ziet. Dat zal ‘kameraad’ Wladimir, niet in ’t Nederlands, dat hij, hoe machtig ook, niet machtig is, maar in ’t Russisch, dat ik dan weer niet machtig ben, allicht met grote gebaren beamen. Dat je daarbij geneigd bent aan een kindertuin-gesprek te denken, zoiets in de trant van ‘Jij bent begonnen!’ – ’Neenee, jij hebt éérst pang gedaan en dan moest ik wel terugpangen!’, dààr zal de Russische beer niet voor terugdeinzen, want zijn dik vel vertelt hem dat HIJ gelijk heeft. Hij is dat gewoon van ’thuis’, in het Kremlin, waar hij als absolute despoot van Ivan en Alleman altijd gelijk krijgt.
Bij ons, hier in het Avondland, gold vroeger in arbeiderskringen, naar ik mij toch heb laten vertellen, als vlotte waarheid dat ‘den Boas ne smeirlap was’, maar niet zo in het Kremlin, want dààr krijgt de baas altijd gelijk, zélfs als hij dat niét heeft. Met die verschrikkelijk beelden van de jongste slachting nog op mijn netvlies gebrand, voel ik tóch niet geneigd en evenmin genegen om naar Wladimirs tweede klokje te gaan luisteren, al heb ik intussen al uit de media vernomen dat zijn klokje klept: ‘Het Westen is begonnen met het pesten!’ Kindertuin, weet je wel? En zélfs indien Oekraïne begonnen was, moesten dààrom zoveel mensen, van wélke gezindheid ook, van wélke taalgroep, van wélke taalrol, van welke godsdienst ook, daarom zo’n onzinnige, zo’n zinneloze dood sterven? Het is God geklaagd, zouden onze gelovige voorzaten verzucht hebben, maar vandaag wordt er nog slechts héél uitzonderlijk bij God geklaagd. Toch lijkt het mij nog altijd heel erg zinnig, mét ons vredesmonument in Diksmuide, te herhalen en in zoveel mogelijk talen: NOOIT MEER OORLOG! Het zal wel een vrome zinsbegoocheling blijven, maar voor al die naasten van al die gevallenen voor wat de Poetins én de Zelensky’s van het verscheurde Westen de Goede Zaak plegen te noemen, zal het een gemiste kans voor de mensheid en de menselijkheid heten. Ik heb gezegd.