Overbevolking, de échte oorzaak van Covid-19?

De coronaramp rolt nog steeds over West-Europa, en het einde is nog niet in zicht.  Tienduizenden Europeanen zijn al gestorven aan Covid-19, het aantal patiënten in de intensieve afdelingen van de ziekenhuizen blijft erg hoog, de stillegging van het openbare leven doet bedrijven en winkeliers kreunen.  Vele factoren zijn intussen al belicht: het te laat sluiten van de grenzen voor reizigers uit China, het te zorgeloos op skivakantie gaan tijdens de Krokusvakantie 2020, het te laat sluiten van de binnengrenzen, het te laat massaal testen, de afwezigheid van voldoende mondmaskers…

Al die factoren zijn ongetwijfeld van belang bij het indammen en bestrijden van de epidemie, maar ze zeggen weinig over de vraag: wat is de dieperliggende oorzaak van het feit, dat een virus zo snel zo’n ravage kan aanrichten?

Ik volg nu al enige tijd de evolutie van de cijfers op de website ‘Corona world’, en op dit ogenblik geeft dat de volgende ‘Top-10’ van het aantal coronadoden per miljoen inwoners:

Als je de dwergstaatjes niet meetelt ziet de top-10 in Europa van het hoogste aantal doden in verhouding tot de bevolking er dus uit als volgt:  1.  België, 2.  Spanje, 3.  Italië, 4.  Frankrijk, 5. het Verenigd Koninkrijk, 6.  Nederland, 7. Zweden, 8. Zwitserland, 9. Ierland, 10. De Kanaaleilanden, die hier even als apart ‘land’ worden geteld.

Laten we nu een andere top-10 daarnaast leggen: die van de landen in Europa met de hoogste bevolkingsdichtheid, dat wil dus zeggen: het aantal inwoners dat gemiddeld op een vierkante kilometer leeft.

Als we ook daar wat dwergstaatjes er tussenuit filteren ziet de Top -10 inzake bevolkingsdichtheid in Europa er dan als volgt uit:  1.  Malta, 2.  Kanaaleilanden, 3. Nederland, 4.  België, 5.  Verenigd Koninkrijk, 6. Duitsland, 7. Italië, 8.  Zwitserland, 9. Luxemburg.  10 is overigens Tsjechië.

Als we die twee lijstjes met elkaar vergelijken blijkt dat 6 van de zwaarst door Covid-19 getroffen landen ook in de top-10 van de hoogste bevolkingsdichtheid staan: België, Italië, VK, Nederland, Zwitserland en de Kanaaleilanden.  Dat is een significante overlapping, te groot om toeval te zijn.  Het is duidelijk: hoe dichter en drukker en voller een land wordt, hoe groter de speelruimte voor een dodelijk virus als Covid-19.

De overlapping is eigenlijk nog groter dan 6 op 10.  Een land dat in de top 10 staat inzake coronadoden, maar niet inzake bevolkingsdichtheid, is Ierland.  Als grote vriend van het groene eiland maak ik dan meteen de bedenking, dat de bevolking van Ierland enorm sterk geconcentreerd is in Dublin: van de nog geen 5 miljoen inwoners in de Republiek Ierland woont bijna 1,5 miljoen in Dublin.  De grote leegte van de rest van Ierland vertekent dus het beeld richting ‘lage ‘bevolkingsdichtheid: in werkelijkheid leven ook de Ieren vrij dicht opeen in en rond Dublin.

Inzake Zweden ben ik zo geen kenner, maar ik denk dat hetzelfde fenomeen speelt: het land is enorm uitgestrekt en leeg naar het noorden toe, waardoor de bevolkingsdichtheid laag wordt, maar de bevolking woont dacht ik vooral in enkele grote en middelgrote steden.  Van de 10 miljoen Zweden wonen er al 1 miljoen in Stockholm alleen.

Als je Zweden en Ierland dus gecorrigeerd realistischer bekijkt als dichtbevolkte landen dan is de overlapping dus maar liefst 8 op 10!

De twee landen die niet overlappen zijn niet onbelangrijk: Spanje en Frankrijk.  Over Spanje schiet mijn kennis tekort, maar inzake Frankrijk is dit mijn indruk na vele bezoeken en reizen: een land dat erg dunbevolkt en leeg is op het platteland, en waar de bevolking op een erg centralistisch georganiseerde wijze, met veel appartementsblokken op elkaar gepropt, vooral in grote tot middelgrote steden woont.  Die ‘vlucht naar de stad vanuit het platteland’ in Frankrijk, die aangedreven wordt door een decennialange centralistische politiek vanuit Parijs, is overigens één van de motoren achter het heftige ‘gele hesjes’-protest geweest, dat in opstand komt tegen het onleefbaar worden van kleine plattelandsdorpjes.

De enorme impact van de Covid-19-epidemie in gans West-Europa doet voor mij dan ook de grote vraag rijzen:  is overbevolking niet de dieperliggende oorzaak van het feit dat het virus zich zo snel en zo dodelijk kan verspreiden?

Er moeten denk ik vragen gesteld worden bij de manier waarop we  onze samenleving momenteel laten evolueren:  met steeds verder uitdijende en steeds dichter volgebouwde steden, een volgepropt en zwaar gesubsidieerd ‘openbaar vervoer’, door toeristen overstroomde kunststeden, een voortdurende stroom door de overheid betoelaagde en door de staatspers massaal opgepompte ‘massa-events’ rond sport en kunst en popmuziek, open grenzen voor asielzoekers en nieuwe immigranten…

Covid-19 is een waarschuwing: er moeten grenzen zijn.  Aan globalisering, aan open grenzen en massa-immigratie, en aan het aantal inwoners op een vierkante kilometer grond.