‘Een eerlijke kijk op geopolitiek’; verslag tweede congres GIVN

Het geopolitiek instituut Vlaanderen – Nederland (GIVN), een onafhankelijke denktank en lobbygroep, hield afgelopen zaterdag 17 november haar tweede congres in het universiteitsgebouw van Leuven met als titel ‘Een eerlijke kijk op geopolitiek’. De sprekers waren van hoog kaliber, te weten de geopoliticus Robert Steuckers, publicist Jonathan van Tongeren en onderzoeksjournalist Willy Van Damme. Zo rond de vijftig mensen waren aanwezig om de diverse toespraken aan te horen.

Jonathan Van Tongeren van de website Novini sprak over oude en nieuwe zijderoutes. Zo wist hij over de Spaanse rol hierin zoals de ontdekkingen van Columbus die nieuwe handelsroutes zocht en op zoek naar Los Indes (India) per ongeluk Amerika ontdekte. Ook de verovering van Constantinopel en de Reconquista van het Iberisch schiereiland zorgden voor hertekening van de landkaarten en nieuwe handelsroutes.

In het heden, zo liet van Tongeren weten, boort vooral China nieuwe routes aan en hanteert daarbij een meersporenbeleid met zowel routes over land als zee. Spreker maakte het publiek bekend met de nieuwe noord-oostelijke waterroute, een doorvaart voor China bovenlangs Rusland naar de Europese Unie. Middels de Trans-Siberische spoorlijn tracht men in EU de geraken, op het moment al met steun van Oostenrijk en Slovenië. Bij alle routes wordt door de V.S.A. getracht deze te verstoren, zoals bijvoorbeeld in Pakistan en Afghanistan de etnologische verschillen tegen elkaar uitgespeeld worden.

Onderzoeksjournalist Willy Van Damme stak een verhaal af over de laatste fase van de oorlog in Syrië. Van Damme omschreef Syrië in een overzicht o.a. als bakermat van de islam en Arabische beschaving, dat Damascus en Aleppo 10.000 oud zijn, de Syrische Republiek seculier en Arabisch nationalistisch is. Het land is economisch belangrijk als doorvoerland, via de Middellandse Zee over het land gaan de transporten zoal naar Irak en Saoedi-Arabië. In het verleden deden ook al imperialisten Syrië aan, volgens spreker is Israël de echte kracht achter de huidige oorlogen in Midden-Oosten, waarbij ook de Amerikaanse wapenindustrie goed profiteert. Men hanteert in het Midden-Oosten een strategie van verdeel en heers.

Na het beoordelen van documenten waaronder die uit de Amerikaanse inlichtingendienst kwam Van Damme te weten dat de Syrische opstand in werkelijkheid een goed voorbereidde oorlog is. Al-Qaeda was er dan ook vanaf het begin bij en de Europese Unie steunt deze oorlog. Zo werden er bijvoorbeeld wapens in Bulgarije gekocht die uiteindelijk in handen van de Islamitische Staat zijn terechtgekomen. Interessant was ook zeker de informatie over de Koerden, die blijken onderling enorm te verschillen; 4 talen, verschillende stammen, politieke en religieuze stromingen, over vier landen verdeeld en sommige onder hen vechten zelfs met de Islamitische Staat mee.

Spreker sloot zijn betoog af met het een overzichtskaart waarop viel te zien dat China op dit moment het grootste aandeel van de wereldeconomie in handen heeft, dit op basis van de koopkrachtpariteit, de koopkracht van verschillende landen. De Verenigde Staten van Amerika is tweede, Nederland en België elk nog geen procent. Oftewel de VSA zal niet meer de wereld alleen kunnen domineren.

De bekende Brusselse geopoliticoloog Robert Steuckers sprak als laatste over de geopolitiek in de Europese ruimte en de rol van de Lage Landen hierin. Een historische analyse volgde, met de stelling van Halford John Mackinder uit 1904 over het ‘heartland’ het centrum van het Euraziatische continent dat de Britse zeemacht zouden moeten bezetten om de wereld te controleren. Een quasi permanente strijd tussen land- en zeemachten valt er doorheen de geschiedenis waar te nemen. Daarin worden netwerken op het Europese continent, telecommunicatie en spoorlijnen als gevaar gezien door een zeemacht.

Het Romeinse Rijk gebruikte rivieren als ijkpunten in de geopolitieke strategie. Hendrik de Zeevaarder gaf aanzet tot het Portugees Rijk, en wordt volgens spreker als stichter van de Europese zeepolitiek gezien. De Lage landen moeten als het aan Engelsen ligt verdeeld blijven en zich zeker niet aansluiten bij een grote Europese macht. Evenwel moeten we ons in de Lage Landen belangrijke vragen stellen zo weet Steuckers, of we willen meedoen met de iliberale democratieën, of we onder de VSA hegemonie willen blijven en of we aansluiten op de nieuwe handels- en verbindingswegen van China.