Op dezelfde dag dat men in Nederland voor de gemeenteraadsverkiezingen kon stemmen, vorige week 21 maart, mocht men zich in een referendum uitspreken over het wel of niet goedkeuren van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017. Vooral bekend onder de naam sleepwet. Met een opkomst van 51,6 procent stemde een meerderheid tegen deze wet. Het is volledig onduidelijk of deze wet nu ook van tafel is of dat deze wordt aangepast.
Uiteindelijk stemden 49,5 procent van de kiezers ‘tegen’ en 46,5 procent ‘voor’. Daarnaast stemde 4 procent van de kiezers blanco en 0,4 procent was ongeldig. Deze Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 gaat over het werk van de Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten: wat zijn hun taken, welke middelen mogen ze daarvoor inzetten en hoe het toezicht is geregeld.
De afgelopen weken mochten vooral voorstanders op de publieke omroep verklaren waarom deze wet nodig zou zijn. Tegenstanders legden in hun campagne de nadruk op het onnodig en bovenal grootschalig verzamelen van gegevens van alle burgers en het delen hiervan met andere veiligheidsdiensten. De bekende Amerikaanse klokkenluider (van de NSA) Edward Snowden feliciteerde de Nederlanders met het afwijzen van deze wet.
Congratulations to the people of the Netherlands. The deck was stacked against you, but you fought—and won—with over 60% of the youth choosing freedom over fear. Now the hard part: making the government respect the public's will. Stay free! #sleepwet https://t.co/3NL2kN6X45
— Edward Snowden (@Snowden) 22 maart 2018
Kajsa Ollongren, de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties liet in reactie op de overwinning van de tegenstanders op de publieke omroep weten dat ze;
“Met de tegenstem aan de slag moeten en bekijken wat we daarmee moeten doen.”
Dat is nogal onduidelijk. Als we mogen afgaan op eerder ondernomen stappen op negatieve uitslagen, de uitslag van het vorige referendum namelijk over associatieakkoord met Oekraïne, leidde dit tot een minuscule aanpassing. Dit in plaats van het verwerpen van het akkoord en een dergelijke stap is wat velen ook in dit geval verwachten.