Verduitst nieuw president Klaus Johannis Roemenië?

Het Roemenië van vandaag is een land dat nog enkele niet-Roemeense minderheden kent die er al eeuwenlang thuis zijn. Er zijn de laatste Zevenburgse Duitsers – een snel krimpende bevolkingsgroep – er zijn de Roma en de Hongaren en nog een aantal minderheden.

Van de Duitse en de Roma minderheid rukte telkens een politiek leider tot de top en zij vochten om het ambt van president. Zondag 16 november bracht een onverhoopt resultaat. Tegen alle verwachtingen van de (manipulerende) pers in, in een bikkelharde strijd waar intimidatie niet van het toneel was, won de ‘Duitser’ Klaus Johannis – burgemeester van Sibiu (Hermannstadt) – het met een duidelijk verschil van semi-communistisch premier en ‘Rom’ Victor Ponta. 54,01% voor Johannis tegen 45,49 % voor Ponta. Volgens de VRT die net als alle andere poco’s in de EU openlijk partij koos voor Ponta (had je anders verwacht?) verloor Ponta ‘zeer nipt’. Ware het omgekeerd geweest had het een ruime zege geheten met 9% voorsprong.

Een Duitser of toch een Roemeen?

Hoe komt Klaus Johannis terecht in Roemenië en hoe stootte de niet zo welbespraakte man door tot het hoogste ambt van het land? Johannis is een echte Siebenbürger, geboren en getogen in het oude Hermannstadt, later omgedoopt tot Sibiu. Duitsers – vnl. Rijnlanders, Vlamingen, Brabanders en Luikenaars – trokken in de 12de en 13de eeuw naar het oosten om het te gaan ontwikkelen. Denk aan ‘Naer Oostland sullen wy vaeren, naer Oostland sullen wy gaen’ – het bekende Brabantse ‘Uitwykelingslied’ dat gezongen werd door de Brabanders die naar het Duitse Saksen en verder trokken. Mogelijk zongen een deel van onze volksgenoten dit lied toen ze trokken naar het land dat men Zevenburgen zou gaan noemen en dat later zou versmelten met Hongarije, Roemenië en Servië zoals we de staatsgrenzen nu kennen.

De geschiedenis van Zevenburgen is turbulent met een enorme opgelegde verhongaarsing in de tweede helft van de 19de eeuw. Toch bleef het Duits sterk overeind. De zwaarste kloppen kregen de er al eeuwen verblijvende Duitsers op het einde van WOII en in de erop volgende jaren. Slechts een 10% van hen bleef in de steden en dorpen achter en van dat klein percentage waren er hier en daar wat handjesvol, vooral in kleine dorpjes, die het Duits trouw bleven. Vandaag is er wel een heropleving en een bescherming van die Duitse aanwezigheid maar veel meer dan folklore van een net niet helemaal verdwenen cultuur is het niet. Maar er zijn er dus nog, zoals Klaus Johannis. Hij is de enige van zijn familie die trouw in zijn stad en zijn land, Roemenië, bleef. Zijn ouders vluchtten naar Duitsland, zijn zus eveneens. De in 1959 geboren Siebenbürger werd inspecteur van het onderwijs in de regio van Hermannstadt/Sibiu en sinds 2000 is hij burgemeester van zijn geboortestad waar hij als leider van het Democratisch Forum van de Duitsers in Roemenië  – een ‘te verwaarlozen minderheid’ geworden – zomaar eventjes de verkiezingen keer op keer won, sinds 2004 zelfs met een volstrekte meerderheid. Zijn stad, 850 jaar eerder door de Duitsers gesticht, werd op enkele maanden tijd de properste van Roemenië en voor nog veel meer is Sibiu, dat culturele hoofdstad van Europa kon worden in 2007, een voorbeeld voor heel het land. De corruptie in de stad die er zo welig tierde als nog steeds in de rest van Roemenië werd er grondig aangepakt en is sinds het beleid van Johannis amper nog bestaande.

Johannis voelt zich zowel Duitser als Roemeen. Duitser niet zozeer van Duitsland maar wel van zijn 850 jaar oude door zijn Duitse voorouders gestichte stad. De mensen die Siebenbürgen ontwikkelden. Roemeen is hij in het land waar hij opgroeide met een grote meerderheid aan Roemenen.

Maffia moet eruit

De verwachtingen zijn hoog gespannen. De presidentiële macht is in Roemenië niet groot, maar de functie is invloedrijk en invloed is een vorm van macht ook al is die niet te toetsen aan de wettelijke macht. Het arme Roemenië is ontzettend corrupt, net zoals de buurlanden – welk zou het corrupste land in Zuid-Oost Europa zijn? – en het is de ambitie van de nieuwverkozen president Klaus Johannis om de corruptie bij het nekvel te pakken. Gezien hij in eigen stad slaagde in dit opzet, is de hoop bij de Roemenen groot dat hij er ook zal in slagen om dat in heel het land voor mekaar te krijgen. Het wordt een gevecht van David tegen Goliath of van Johannis tegen de machtige maffia. Het is afwachten of zijn Christelijk-Democratische Alliantie (ACL) nu eindelijk, na 25 jaar omverwerping van het communisme, de kwalijke erfenis van dat communisme zal kunnen afwerpen. Het Ceaușescu-verleden straalt nog te veel af op de socialistische partij (zeg maar neo-communisten) en is herkenbaar in de lamlendigheid, de corruptie en het gebrek aan motivatie bij de ambtenarij enzomeer.

Dat Roemenië nu een zeer westers gezinde koers zal varen, met Duitsland als voorbeeldland, is een feit. Al jaren pakt Johannis uit met de netheid, de goede organisatie, de voorbeeldigheid van Duitsland.

Zal het oude Siebenbürgen/Zevenburgen herleven? Als Johannis er in slaagt het land eindelijk wakker te schudden, zou het wel eens kunnen dat de Duitsers die in golven het land verlaten hebben, ook nog na de val van het communisme, langzaam maar zeker terugkeren. Men heeft nood aan goed georganiseerde verstandige ondernemers, in alles. Laten we Klaus Johannis het voordeel van de twijfel geven en de kans op succes gunnen. Dat hij het alvast beter moge doen dan Aleksandar Vučić, premier van Servië die ook Duitsland als voorbeeldland stelt, maar blijkbaar zelf zo corrupt is als al zijn voorgangers toppolitici, op Vojislav Koštunica niet te na gesproken.