Juliana van Stolberg is de stammoeder van het Oranjehuis en afkomstig uit Stolberg, geboren op 15 februari 1506 en overleden te Dillenburg op 18 juni 1580, vandaag dus 434 jaar geleden. Ze was tevens gravin van Nassau-Dillenburg en bovenal is ze de moeder van Willem van Oranje, de oudste zoon uit haar tweede huwelijk. Oftewel het gaat hier over de moeder van de ´vaders des vaderlands´.
Ze heeft geleefd als liefhebbend moeder en sociaal bewogen vrouw. En heeft dan ook haar zoons gesteund, in het bijzonder Willem van Oranje en dat in een zeer moeizame en ongelijke strijd, die losbrandde gedurende de Nederlandse onafhankelijkheidsoorlog. De Nassaus vochten met kleine legers tegen het machtige Spanje onder leiding van Philips de tweede. Juliana zorgde niet alleen goed voor haar eigen kinderen, maar ook voor die van anderen. Op de Dillenburg stichtte zij een school, daar waren tevens kinderen van andere hoven welkom.
Ook zelf had ze een bewogen jeugd. Al op haar dertiende werd Juliana met enkele broers en een zusje naar haar kinderloze oom Eberhardt van Eppstein-Königstein in Taunus gestuurd om daar verder te worden opgevoed. In deze omgeving zocht haar familie ook naar een geschikte echtgenoot. Zo werd Juliana jong door haar oom uitgehuwelijkt aan Filips II graaf van Hanau-Münzenberg en ze gingen wonen op het kasteel Hanau. Juliana kreeg er drie zoons en twee dochters, van wie het eerste kind kort na de geboorte stierf. Aan het einde van haar vijfde zwangerschap stierf haar man Filips onverwacht, op de jonge leeftijd van 27 jaar. Twee dagen na zijn dood beviel Juliana van hun vijfde kind, een meisje.
Zo bleef Juliana als jonge weduwe – ze was 24 jaar oud – alleen achter met vier kleine kinderen. Twee jaar later, op 20 september 1531, trouwde zij met de twintig jaar oudere weduwnaar Willem van Nassau. Zij trok bij hem in op zijn slot Dillenburg. Ze zou er tot aan haar dood, bijna vijftig jaar later, blijven wonen. Tussen 1533 en 1550 schonk zij er het leven aan nog eens twaalf kinderen: vijf zoons en zeven dochters, van wie slechts één kind (een meisje) jong zou sterven. Ze heeft in haar leven totaal zeventien kinderen voortbracht.
In Nederland is er nog het nodige dat aan haar herinnert naast uiteraard de Koninklijke Familie. Er staat een groot monument in de regeringstad Den Haag, er zijn talloze straten en scholen (vooral op christelijk-protestantsme grondslag) naar haar vernoemd. In de jaren vijftig bestond er een Haags vrouwenvendel van het Algemeen Diets Jeugdverbond met haar naam. Zelfs Amerikanen raken zomaar door haar leven ontroert en er woont tegenwoordig ook familie van Juliana in Brussel die nog met bewondering over haar verhalen.
