Nelson Mandela – De dood van een vredesduif?

De geschiedenis wordt altijd geschreven door de overwinnaars, zoveel is bekend. Dat de overwinnaar in Zuid-Afrika, op zijn minst tijdelijk (want álles is tijdelijk), sinds 1994 slechts drie letters in zijn naam heeft, is eveneens geweten: ANC. Dat de politiek-correcte wereld, een fenomeen dat van louter westerse makelij is, zodanig vervuld is van zelfhaat dat ze in staat is te ontkennen dat de zon in het oosten opkomt, is al evenmin nieuws. Conclusie: het ANC ofte African National Congress is een vereniging van niks anders dan goedbedoelende, ietwat naïeve, edoch steeds aan een betere toekomst voor de Zuid-Afrikaanse bevolking en bij uitbreiding de hele wereld werkende luiden en de voormalige voorzitter daarvan is heilig. Nelson Mandela was dus een revolutionair, géén geweldenaar, een democratisch socialist, geen communist, een arme neger, geen zoon uit de Madiba-koningsclan, en een vredesduif, geen terrorist. Wel, onze excuses voor het verstoren van de pret – excuseer, de sereniteit  -, maar we beg to differ. Mandela’s Xhosu-naam Rolihlahla , betekenend “lastpost”, was namelijk een serieus understatement.

Een brave student

Ongetwijfeld uit dankbaarheid omdat hij als eerste lid van zijn familie ooit naar school kon gaan, zijn studies kon verderzetten aan de Universiteit van Fort Hare (nota bene de eerste “westerse” universiteit op het hele continent waaraan niet-blanken konden studeren en een sleutelinstituut in de hogere opleiding van zwarte Afrikanen van 1916 tot 1959) en de Universiteit van Witwatersrand (die zich van in het begin tot op het einde verzette tegen Apartheid) werd hij in 1943 lid van het ANC.

In 1940 was hij nog een uitgesproken voorstander van de Britse oorlogsinspanningen én vermeed hij elke betrokkenheid bij het ANC, waarin hij toen al vrienden had, maar daarna begon een en ander te veranderen. In december van dat jaar ging hij immers op de loop nadat hij erachter gekomen was dat Thembu-heerser Jongintaba Dalindyebo voor hem een huwelijk had gearrangeerd. Hij kwam in Johannesburg terecht, leerde er de latere secretaris-generaal van het ANC Walter Sisulu kennen, sleepte dankzij hem een job in de wacht bij de advocatenfirma Witkin, Sidelsky and Edelman (de liberale jood Edelman stond sympathiek tegenover het ANC), maakte er zijn eerste blanke vriend (de joodse communist Nat Bregman), en begon meetings van de communisten af te dweilen. Toen hij in 1943 zijn studies verderzette in Witwatersrand voegde hij aan zijn vriendenkring ook nog de joodse liberalen/communisten Joe Slovo, Harry Schwarz, en Ruth First toe. In datzelfde jaar echter ontmoette hij Anton Lembede, een man die zich hardnekkig verzette tegen een de rassengrenzen overschrijdend front tegen kolonialisme en een alliantie met de communisten; de latere leider van de “regenboognatie” besloot dat de zwarte Afrikanen hun strijd alleen moesten voeren.

Op Paasdag 1944 werd Lembede de eerste voorzitter van de ANCYL (African National Congress Youth League), Mandela werd lid van het dagelijks bestuur. In juli 1947 overleed Lembede en werd vervangen door de “gematigde” Peter Mda die voorstander was van … samenwerking met communisten en niet-blanken. Mandela werd secretaris van de organisatie, maar verzette zich tegen die samenwerking. Toen hij in datzelfde jaar lid werd van het dagelijks bestuur van ANC-Transvaal, waar voorzitter Ramohanoe er dezelfde visie op nahield als Mda, was Mandela een van degenen die Ramohanoe dwongen tot ontslag. Toen Mandela twee jaar later, naar aanleiding van het uitbreiden van de apartheidswetgeving, toch wel de tactiek van de Indiase gemeenschap – directe actie – wou overnemen en daarin niet gesteund werd door de volgende voorzitter Xuma, zorgde Mandela ervoor dat ook die afgezet werd als voorzitter en vervangen door J.B. Marks.

Intussen – een mens moet keuzes maken, nietwaar? – slaagde vredesduif Mandela er in tot drie keer toe zijn diploma aan de Universiteit van Witwatersrand niet te halen en werd uiteindelijk in december 1949 zijn graad geweigerd. Niet getreurd echter, Rolihlahla streefde andere doelen na. In maart 1950 nam hij de plaats van Xuma in de Nationale Executieve van het ANC over. Daar verzette hij zich al meteen tegen een algemene staking tegen apartheid, omdat die staking … multi-raciaal, multi-ideologisch en niet geleid door het ANC was. Als beloning voor zijn partijtrouw werd hij in datzelfde jaar verkozen tot nationaal voorzitter van de ANCYL.

Keerpunt: Leve het communisme!

En dan … een nieuw keerpunt. In december 1951 hield hij op de nationale vergadering van het ANC een toespraak waarin hij zich keerde tegen een raciaal verenigd front, maar hij werd weggestemd. Van dan af keerde hij zijn vest: plotseling werd hij zogenaamd voorstander van zo’n front, omarmde het dialectisch materialisme en zocht zijn inspiratie bij Marx, Engels, Lenin, Stalin en Mao, die laatste drie, zoals geweten, bekend omwille van hun vredelievende aanpak.

Toen in 1952 het ANC begon aan de zogenaamde Defiance Campaign tegen apartheid werd er onder invloed van Mahatma Gandhi geopteerd voor een pad van niet-gewelddadig verzet. Sommigen binnen het ANC zagen dit als de ethische optie, Mandela zag de keuze alleen maar als … pragmatisch.

In 1953 verboden de Zuid-Afrikaanse autoriteiten J.B. Marks nog publiek op te treden, waarna Marks (bij zijn dood in 1972 voorzitter van de Zuid-Afrikaanse Communistische Partij en penningmeester van het ANC) Mandela als zijn opvolger aanbeval. De nationalisten van de Bafabegiya-fractie verzetten zich tegen zijn kandidatuur, maar dat belette niet dat Mandela in oktober 1953 effectief Marks opvolgde.

Wapens, advocaten en vrouwen

Na een passage bij de advocatenfirma Terblanche and Briggish (echt!) ging Mandela aan de slag bij het “liberalere” Helman and Michel, alwaar hij volwaardig advocaat werd. De immer dankbare Mandela begon vervolgens, samen met Oliver Tambo, zijn eigen advocatenkantoor Mandela and Tambo, een firma die zijn geld verdiende met zaken van door politiebrutaliteit geschoffeerde zwarten. Intussen beschuldigde Mandela’s vrouw Evelyn Mace, ook al ANC-activiste, hem van overspel, iets wat blijkens later bewijs van zijn toenmalige relaties met ANC-lid Lillian Ngoyi en -secretaresse Ruth Mompati niet geheel uit de lucht gegrepen was. Zijn moeder Nosekeni keerde, gedegouteerd door het gedrag van haar zoon, terug naar Transkei.

In februari 1955 besloot Mandela dat het ANC “geen alternatief had dan gewapend en gewelddadig verzet”. Hij adviseerde Walter Sisulu wapens te vragen aan de Chinese communistische dictatuur, maar de “Volksrepubliek” was van oordeel dat het ANC nog niet klaar was voor een guerilla-oorlog. In mei van het volgende jaar vroeg Evelyn de scheiding aan, ze claimde dat Mandela haar sloeg. Mandela ontkende dat en probeerde het hoederecht over zijn kinderen te krijgen. Evelyn trok haar aanvraag tot echtscheiding in, waarop Mandela zélf de scheiding aanvroeg en de kinderen onder de hoede van Evelyn werden geplaatst.

De scheiding was nog maar nauwelijks rond of hij trouwde Winnie Madikizela, later bekend als Winnie Mandela en als ontvoerster en medeplichtige bij de moord op de 14-jarige James Seipei, een misdaad waarvoor ze in 1991 werd veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf, een straf die zowaar werd omgezet in … een boete. Maar de zogenaamde Waarheids- en Verzoeningscommissie oordeelde haar in 1998 wél “politiek en moreel verantwoordelijk voor grove schendingen van de mensenrechten” en concludeerde dat ze “persoonlijk en rechtstreeks verantwoordelijk was voor de moord en aanval op, en mishandeling en ontvoering van talloze mannen, vrouwen en kinderen én indirect voor een nog groter aantal van dergelijke misdaden. Zij en Nelson zouden in 1992 uit mekaar gaan omdat ze hem ontrouw was geweest tijdens zijn lange celstraf, niét omdat ze medeplichtig was aan de moord op Seipei. Hun scheiding van tafel en bed (in 1996 omgezet in een effectieve scheiding) belette overigens niet dat ze in de eerste regering-Mandela vice-minister van Kunst, Cultuur, Wetenschap en Technologie werd en … elf maanden later uit die functie ontslagen werd naar aanleiding van beschuldigingen van corruptie. Dat belette op zijn beurt niet dat ze in april 1997 opnieuw verkozen werd tot voorzitter van de ANC-Vrouwenliga. In 2003 werd ze echter schuldig bevonden aan 43 gevallen van fraude en 25 gevallen van diefstal en veroordeeld tot vijf jaar gevangenis. Geen kat die het zeker weet, maar de kans dat er een verband is tussen het feit dat ze daarna ontslag nam uit al haar posities bij het ANC en het gegeven dat in juli 2004 het Zuid-Afrikaanse Hooggerechtshof oordeelde dat “de misdaden niet werden begaan voor persoonlijk gewin” en haar straf omzette in drie jaar en zes maanden met uitstel, is niet onbestaande.

De onschuldige terrorist

Soit, er zijn natuurlijk wel méér mannen dan Nelson Mandela die een eigenaardige smaak qua vrouwen hebben. Net zoals er méér mannen zijn die staalhard ontkennen wat ze eerder preekten. Niet zo eigenaardig dus dat Mandela en zijn companen in november 1958 op de beschuldiging van “hoogverraad door het pleiten voor gewelddadige revolutie” antwoordden dat ze ze die absoluut niet bepleitten. Ondanks de door het van het ANC afgescheurde Pan-African Congress en het ANC uitgelokte rellen van 1959 en 1960 besliste de rechter op 29 maart 1961, na een proces dat in totaal zo’n zes jaar had geduurd, dat Mandela en co … brave en onschuldige jongens waren. Zeer tot ongenoegen van de overheid, maar meteen bewijzend dat de rechtbanken toén onafhankelijker van de overheid werkten dan na 1990.

En meteen een mooie gelegenheid gevend aan Mandela om – door de pers liefkozend The Black Pimpernel genoemd – het land rond te rijden en de overheid te “waarschuwen” dat veel anti-apartheidsactivisten spoedig … tot geweld zouden overgaan. Omdat hij van oordeel was dat het Pan-African Congress (PAC) daarop toch niet het monopolie mocht hebben, zette hij ANC-voorzitter Albert Luthuli er toe aan een gewapende arm te starten: Umkhonto we Sizwe, de Speer van de Natie. Mandela, Walter Sisulu en Joe Slovo waren de oprichters daarvan. En de meeste van de vroege leden waren … blanke communisten. “Officieel” werd overeengekomen “via daden van sabotage een maximale druk op de overheid uit te oefenen met een minimum aan doden door het nachtelijk opblazen van militaire installaties, energiecentrales, telefoonlijnen en wegen, wanneer er geen burgers aanwezig waren”. Mandela merkte op dat als deze tactiek zou falen Umkhonto we Sizwe zou overgaan tot “guerilla-oorlogsvoering en terrorisme”. Zo gezegd zo gedaan: het feit dat ANC-leider Luthuli de Nobelprijs voor de Vrede kreeg werd door de troepen van Mandela gevierd met het op Geloftedag (16 december) opblazen van 57 doelen, snel gevolgd door nog meer aanvallen op Oudejaarsavond.

Daarna mocht de grote vredesduif handjes gaan schudden met de rich and infamous van Afrika. Bij “Keizer” Haile Selassie I in Ethiopië mocht hij een speechke gaan afsteken, bij Gamal Abdel Nasser van Egypte ging hij zijn bewondering voor diens politieke hervormingen verkondigen, van Habib Bourguiba van Tunesië kreeg hij geld voor wapens, van de Liberiaanse president William Tubman en de Guineese president Ahmed Sékou Touré ook, en nadat hij in Londen gesproken had met sympathisanten ging hij terug naar Ethiopië om daar een cursus “guerilla-oorlog” te volgen.

Niet dat hij van plan was effectief iets te doen met de aldaar opgedane kennis – hij bekende sabotage, maar ontkende dat hij ooit akkoord gegaan was met het starten van een guerilla-oorlog tegen de regering -, zei hij op het zogenaamde Rivonia Proces, dat op 9 oktober 1963 van start ging, maar de rechtbank geloofde dit keer niét dat Mandela zo onschuldig als een pasgeboren lam was en veroordeelde hem en twee van zijn medebeschuldigden tot levenslang.

De heldendaden van umkhonto we Sizwe

Tot zover dit verhaal, denkt een mens dan. Wat na de vrijlating van Mandela op 11 februari 1990 gebeurde is welbekend en valt buiten het bestek van dit artikel. Niet per se omdat Mandela toen revolutionair af was of zijn handen in onschuld kon wassen, maar omdat een bespreking van het ANC-“beleid” ons wat ál te ver zou leiden.

Maar Umkhonto we Sizwe hield er natuurlijk niet mee op toen oprichter Mandela de cel indraaide. Na jarenlange, steeds weer falende, pogingen om voet aan de grond te krijgen in Rhodesië, lukte het na de Soweto-opstand van 1976 om aldaar voldoende mensen uit de exodus bij mekaar te krijgen om het “leger” weer op te bouwen. Dat leger kreeg nogal vaak te maken met een totaal gebrek aan discipline en er waren talloze beschuldigingen dat nieuwe recruten de dood werden ingejaagd door een waanzinnige fysieke training (vijfentwintig kilometer lopen zonder rusten, bijvoorbeeld, of gewichten tot 150 kilogram heffen), maar vanaf het midden van de jaren tachtig was het “leger” van Mandela er helemaal klaar voor.

• In 1983 werd, geheel in lijn met de opmerking van Mandela dat er zou overgegaan worden tot “guerilla-oorlogsvoering en terrorisme”, een aanslag gepleegd in de Church Street in Pretoria. Resultaat 19 burgerdoden en 217 gekwetsten.
• In 1985 werd, de dag voor Kerstavond, in het Sanlam Shopping Center in Natal een vuilnisbak opgeblazen. Resultaat: vier burgerdoden (twee kinderen van 2 en 8 jaar en twee vrouwen).
• In 1986 bracht ANC-terrorist Robert McBride een bom tot ontploffing in Magoo’s Bar in Durban. Resultaat: drie burgerdoden en 69 gekwetsten. McBride kreeg amnestie van de Waarheids- en Verzoeningscommissie en is nu een hogere politieofficier.
• In datzelfde jaar werd voor een rechtbank in Newcastle een bom tot ontploffing gebracht. Resultaat: 24 burgergewonden.
• In 1987 werd dat nog eens overgedaan voor een rechtbank in Johannesburg. Resultaat: drie burgerdoden en tien gewonden.
• In 1988 volgden een aanslag op een bank in Roodepoort – vier burgers gedood, achttien gewond -, op weer een andere rechtbank – drie burgerdoden -, op het rugbystadion van Ellis Park in Johannesburg – twee burgers gedood en 37 gewond -, en op een groot aantal Wimpy Bar-fastfoodrestaurants, ongetwijfeld allemaal … “militaire installaties, energiecentrales, telefoonlijnen en wegen, wanneer er geen burgers aanwezig waren”.
• Van 1985 tot 1987 werd er ook een “landelijke campagne” gevoerd: in Transvaal werden landmijnen begraven onder wegen waarover de Boeren zich vaak begaven. Het ANC stopte met die “campagne” naar aanleiding van het grote aantal … burgerdoden. Vooral het feit dat er onder de 123 slachtoffers massa’s zwarte werkkrachten waren, stoorde klaarblijkelijk. De Waarheids- en Verzoeningscommissie kon het gebruik van landmijnen niet goedkeuren omdat de wapens (echt!) niet aan discriminatie deden.
• En dan waren er – de oprichters van de Speer van de Natie hadden niet voor niets hun mosterd gehaald bij Ché Guévara- natuurlijk nog de routineuze martelingen en executies zonder proces. Die waren volgens de Waarheids- en Verzoeningscommissie officieel beleid en dagelijkse praktijk in de ANC-detentiekampen in de periode 1979-1989.

Heeft Nelson Mandela ooit terechtgestaan voor dié misdaden van de door hem opgerichte organisatie? Nee, want hij zat in de cel toen die gepleegd werden. En dus kan hij er niet verantwoordelijk voor zijn. Het is per slot van rekening geweten dat leiders van criminele organisaties hun leiderschap nooit verder zetten vanuit de cel …

Conclusie

Als Mandela blank was geweest en had gedaan wat hij en zijn manschappen hebben gedaan, dan zouden de hoofdstroommedia op zijn minst een totaal gebrek aan interesse hebben getoond voor zijn overlijden en waarschijnlijker hem met de allerkrachtigste bewoordingen hebben veroordeeld. Aangezien Mandela niét blank was, verkiezen diezelfde media er het zwijgen toe te doen over de misdaden waarvoor hij direct of indirect verantwoordelijk was.

Wij van Rechts Actueel twijfelen er echter niet aan dat Nelson Mandela, zoals ieder ander goede en kwade kanten had. Omdat de hoofdstroommedia zo fijn belichten wat zij als de goede kanten van Mandela beschouwden, zijn wij zo goed die dingen te belichten die niet alleen wij, maar ongetwijfeld ook vele anderen als zijn slechte kanten zagen.