Stel u een vooraanstaand  maar niet onbesproken rechter van het Hof van Cassatie  voor. Hij is verschillende keren bij een aantal schandalen betrokken geweest maar er niettemin in geslaagd namens België in een befaamde internationale gerechtelijke instantie aangesteld te worden en komt er zelfs aan het hoofd van te staan. Maar amper een jaartje later moet hij uit die functie al ontslag nemen omdat hij weer eens tot aan zijn nek in een corruptieschandaal zat. In die mate zelfs dat hij deze keer niet aan een strafrechtelijke veroordeling kon ontsnappen. Denkt u dat de VRT hem als een befaamde en bekwame deskundige aan het woord zou laten telkens wanneer in het nieuws iets uit de gerechtelijke wereld aan bod komt? Uw antwoord op deze vraag, meen ik, zal duidelijk ‘neen’ zijn.

Wel het is verre van zeker dat u gelijk zou hebben. Tenminste als we mogen afgaan op wat de nieuwsredacties van de openbare zender (radio of TV) doen wanneer ze een ‘met gezag sprekende expert’ aan het woord laten om één of ander internationaal incident voor de luisteraar of kijker te toe te lichten. Het zal u al wel opgevallen zijn dat het vaak Willy Claes is die in die gevallen opgevoerd wordt en dat hierbij dan telkens vermeld wordt dat hij ‘voormalig secretaris-generaal van de Navo’ is. Dit komt zeer indrukwekkend over maar is het veel minder wanneer zijn doopceel eventjes wordt gelicht.

Een aaneenschakeling van schandalen

De vroegtijdige ster die Claes aan de socialistische hemel was, maakte een formidabele politieke blitzcarrière, maar ze was met schandalen doorspekt. Hij werd voorzitter van de jonge socialisten van Limburg toen hij pas zeventien was en werd op zijn dertigste in de Kamer verkozen. Een jaar later (1973) was hij al minister. Hij had dat mandaat nog maar pas of hij werd al in de toen ophefmakende Ibramco-affaire vernoemd. Het kwam er op neer dat de socialistische minister H. Simonet, die toen aftredend Minister van  Economische Zaken was, namens de regering met Iran een conventie ondertekend had met het oog op de oprichting van een raffinaderij van Iraanse olie. Ze zou op de grens tussen Limburg en Luik moeten worden gebouwd en de Belgische staat zou voor een deel van het oprichtingskapitaal zorgen. Claes volgde Simonet als Minister van Economie op en werkte het dossier verder af.

Die raffinaderij zou deel uitmaken van een nieuw Belgisch energiebedrijf met de naam Ibramco (Iranian-Belgian refining and marketing company). Het werd in maart 1973 officieel opgericht. Wat later brak het schandaal uit. Gans de zaak was in het geheim, zonder medeweten van de regering, door socialistische ministers in mekaar gezet. De oprichting had bovendien plaatsgevonden op een ogenblik dat de regering ontslagnemend was en dat er dus helemaal niets van die aard had mogen gebeuren. Het was bijgevolg alles behalve duidelijk of de Belgische aandeelhouders en beheerders  van Ibramco namens zichzelf of namens de regering optraden. Het was bovendien ook zo dat de socialistische ministers ervoor gezorgd hadden dat de Belgische bestuursleden van Ibramco allemaal partijgenoten waren. Last but not least stelde men zich vragen bij de hoge kosten die voor de bouw van de raffinaderij waren voorzien. Claes bleef elke  betrokkenheid ontkennen en legde de schuld bij de secretaris-generaal van Economische Zaken die van in het begin bij de onderhandelingen met Iran  betrokken was geweest. Uiteindelijk trokken al de socialisten zich uit de regering terug, zodat deze viel en er bijgevolg nieuwe verkiezingen kwamen.

Maar Ibramco was slechts de ouverture van de symfonie van affaires die de schitterende carrière van deze coryfee van het Limburgse socialisme zou begeleiden. Schitterend omdat hij ondanks alles er niet alleen in geslaagd is verschillende keren minister te worden (hij was achtereenvolgens  verantwoordelijk voor het departement Onderwijs, Buitenlandse Zaken en zelfs  drie maal voor dat van Economie) maar ook tot vijf maal toe de verantwoordelijkheid van het vicepremierschap te bekleden. Hij bracht het in 1994 zelfs tot  secretaris-generaal van de NAVO.

Dit alles ondanks het feit dat hij eind jaren tachtig opnieuw in een financieel schandaal vernoemd werd. Deze keer in verband met onregelmatigheden bij de socialistische mutualiteiten waarvan hij het ondervoorzitterschap waarnam. De voorzitter was Leburton, met wie hij al in het dossier Ibramco samengewerkt had. Leburton moest voor de rechtbank verschijnen, maar Claes ontsprong de dans door alles te ontkennen en zich op zijn parlementaire onschendbaarheid te beroepen. Dit laatste deed hij ook in de zaak Uniop. Hij was immers een van de politici die door dat instituut dure nepstudies lieten uitvoeren, om zich daarna een deel van de hiervoor betaalde sommen – met het oog op de financiering van hun verkiezingscampagnes – te laten ristorneren.

Agusta

De apotheose van de schandalen waarbij Claes betrokken was, moest echter nog komen. Het werd  de zaak Agusta. Naar aanleiding van de aankoop van nieuwe helikopters voor het leger, hadden hij en twee andere socialisten (Coëme en Spitaels) steekpenningen op zak gestoken van het Italiaanse bedrijf Agusta en het Franse Dassault. Onder zware druk moest Claes als secretaris-generaal van de NAVO aftreden (dat hij deze prestigieuze internationale functie in schande moest verlaten, deed zeker geen goed aan het internationaal imago van België). Na alle beroepsprocedures te hebben uitgeput werd hij uiteindelijk definitief door het Hof van Cassatie veroordeeld tot drie jaar voorwaardelijke celstraf en vijf jaar ontzetting uit zijn burgerrechten.

Het einde van zijn carrière is dus allesbehalve onopgemerkt geweest. Maar wat er ook van zij, het is deze zwaar gecompromitteerde figuur die slechts 1 jaar aan het hoofd van de NAVO heeft gestaan – en daar met schande is moeten verdwijnen – die door de VRT telkens als een ‘specialist internationale zaken’ wordt opgevoerd. Claes heeft echter nog een aantal bestuursmandaten in socialistische instellingen en wie weet misschien gaat onze openbare omroep ervan uit dat hij dit ook is zodat…

Een toematje: er wordt deze dagen meer en meer gewag gemaakt van een onderzoek wegens schriftvervalsing tegen de burgemeester van Hasselt Hilde Claes, die de dochter van Willy is. Als het tot een proces komt kan ze zich misschien beroepen op verzachtende omstandigheden wegens erfelijke belasting.