Enige dagen geleden hield Waals minister-president Rudy Demotte (PS) een opgemerkte toespraak naar aanleiding van de Waalse feesten. Opgemerkt, omdat hij pleitte voor een Waals nationalisme. Uiteraard is dit Waalse nationalisme ‘open’ en ‘ruimdenkend’, in tegenstelling tot het enge, rechtse Vlaams-nationalisme, dat ‘gesloten’ en ‘reducerend’ is, behoudens enkele uitzonderingen, zoals het linkse nationalisme van de Vlaams-Socialistische Beweging. Demotte: ‘Als Wallonië zijn identiteit viert, erkent het ook de identiteit van anderen.’ Nou, nou…

Het zal Demotte, Waals socialist zijnde, wel bekend zijn dat de Waalse Beweging ontstaan is uit onvrede met de groeiende Vlaamse macht aan het einde van de 19de eeuw. De Walen konden het gewoonweg niet verkroppen dat de dominante positie van de Franse taal binnen België bedreigd werd door de eerste taalwetten. Door deze wetten waren de Franstalige Waalse bazen en ambtenaren in Vlaanderen namelijk verplicht om Nederlands te leren, zodat het Vlaamse werkvolk hen tenminste zou begrijpen. Maar daar hadden de heertjes duidelijk geen zin in. De dreiging van een état belgo-flamande zorgde in Wallonië werkelijk voor een collectieve angstaanval. De Vlamingen zouden de Walen demografisch nog verder in een minderheidspositie duwen en bovendien – o gruwel! – zouden zij het in het reeds sterk geproletariseerde Wallonië fel verfoeide en verzwakte katholieke geloof weer in ere herstellen. Bovendien was er in de Limburgs-Kempische ondergrond steenkool ontdekt, wat de voorbode was van een te duchten concurrent voor de Waalse steenkoolmijnen. De Waalse socialisten zagen de werkgelegenheid van hun achterban al slinken, waardoor zij mee op de kar sprongen van de Waalse Beweging. Sindsdien is er altijd een band geweest tussen het Waalse regionalisme en het Waalse socialisme, een band die tot een hoogtepunt kwam met de uiterst gewelddadige staking tegen de Eenheidswet van de regering Eyskens, in de winter van 1960-1961. Mogen we ook herinneren aan de uitspraak van PS-politica Anne-Marie Lizin, nog niet zo heel lang geleden, die zei dat immigratie moest aangemoedigd worden ‘om de demografische meerderheid van de Vlamingen te neutraliseren.’?  Voorwaar een staaltje van open en ruimdenkend Waals nationalisme!

En of er zoiets bestaat als een Waalse identiteit? Beschouwen zij zichzelf als Franstalige Belgen of als Belgische Fransen? Zijn zij een volk apart of vormen zij een onderdeel van de Zuidelijkste Nederlanden? Intern zijn de Walen in elk geval niet zo homogeen. De inwoners van Henegouwen beantwoorden duidelijk meer aan het cliché van de luie Waal die al generaties lang werkloos is en die steevast uit handen van de PS-staat eet, dan de inwoners van de Ardennen, die – al is dat minder geweten in Vlaanderen – bekend staan als harde werkers die minder snel aan het staken gaan dan hun mede-Walen in de industriebekkens. In de Ardennen wordt overigens eerder op de liberalen en de christendemocraten gestemd. En wat met de Duitstalige inwoners van de Oostkantons: zijn dat ook Walen? Veel Luxemburgers voelen zich eerder Luxemburger dan Waal: de taal is er dan ook Letzeburgs, een variant van het Moezelfrankisch. Het lijkt er dus sterk op dat de Waalse identiteit een kunstmatige mengelmoes is van verschillende, uiteenlopende identiteiten die door de loop van de geschiedenis toevallig bij elkaar zijn geraapt.

Het pleidooi van Demotte voor een Waals nationalisme viel overigens in slechte aarde bij sommige van zijn Waalse medeburgers, voor wie nationalisme nog steeds een negatieve bijklank heeft. De hoofdvogel werd afgeschoten door het liberale kamerlid Olivier Destrebecq (MR), die in het nationalisme de duivel in eigen persoon ziet opdoemen: ‘Er bestaat geen goed of slecht nationalisme, er bestaat enkel het nationalisme dat we gezien hebben in het interbellum en de ramp die daarop is gevolgd.’  Is dat zo, mijnheer Destrebecq? Valt nationalisme dan te herleiden tot een denkstroming die enkel maar bestaan heeft tussen 1918 en 1945? Is het trouwens het nationalisme op zich dat oorlog in de hand werkt, of spelen er ook nog andere factoren een rol? Bijvoorbeeld de inmenging van de door liberalen o zo aanbeden bankiers en industriëlen die normale en gezonde nationalistische gevoelens misbruiken om ganse bevolkingen tegen elkaar op te ruien, zodat ze op de rug van Jan Soldaat zichzelf kunnen verrijken. Het vergt overigens niet veel verbeelding om het liberale gedachtegoed te betichten van het stoken van oorlog. Heeft het liberalisme niet, evengoed als de islam en het christelijke geloof, een universele roeping? Ook het communisme had die universele roeping, en we weten allemaal waar dat soort van universele roepingen, met hun kennelijk ingebakken intolerantie, toe leidt: tot oorlog en ellende. Want is het niet de universele roeping van het liberalisme om de volkeren overal tegen wil en dank de vrije markt op te solferen? Heeft dat niet geleidt tot het uit de weg ruimen van inheemse volkeren om aan de plaatselijke bodemschatten te kunnen? En dit allemaal onder het mom van vrijheid en democratie: opkomen voor de rechten van de mens, om beter de volkeren te kunnen onderdrukken.

Nee, mijnheer Destrebecq, voor weldenkenden als u is het nationalisme de moderne zondebok, om de aandacht af te leiden van de multiculturele en economische puinhoop, veroorzaakt door de onverantwoordelijke politieke klaplopers die dit onzalige land besturen.