Het vernieuwde In Flanders Fields museum oogst veel lof. Dat is in grote mate de verdienste van conservator Piet Chielens, als geen ander op de hoogte van het drama dat zich in de Eerste Wereldoorlog aan het Brits-Duitse front in Ieper en omgeving afspeelde. Afgelopen weekend stond De Standaard uitgebreid stil bij de recente heropening en verleende hem daarbij uitgebreid het woord.
De heer Chielens vermeldt hierbij: ‘Neem nu de mythe dat het Belgische leger de Vlaamse frontsoldaten misdadig behandelde. Dat onrecht is achteraf miniem gebleken, zeker in vergelijking met wat een oorlog mensen aandoet. Maar in die leugen is de bewustwording gevonden die leidde tot het Vlaams nationalisme’.
Het is niet de eerste aanval van Chielens op de Vlaamse herdenkingstraditie. Chielens koestert geen sympathie voor de Frontbeweging en haar nazaten. Dat is zijn goed recht. Tot op zekere hoogte heeft hij ook een punt. Sommige verhalen over het IJzerfront zijn behoorlijk aangedikt. Dat Franstalige officieren bijvoorbeeld Vlaamse soldaten bewust de dood injoegen hoort tot het rijk der fabelen.
De Vlaamse frontsoldaten werden echter net als thuis ook aan het IJzerfront voortdurend met achterstelling door de Franstalige elite geconfronteerd. Die discriminatie was géén mythe, maar realiteit. In reactie engageerden sommige Vlaamse soldaten zich al voor de oorlog in de Vlaamse ontvoogdingsstrijd. De toestand aan het front was niet van die aard om die inzet te herroepen. Inbreuken op de taalwetgeving waren ook aan het front schering en inslag.
In reactie eiste de Frontbeweging respect voor de Vlamingen en hun taal en cultuur. Die roep om Vlaamse rechten vond zijn neerslag in tal van eigentijdse bronnen waaronder heel wat dagboeken en brieven. Daarom verbonden tienduizenden Vlaamse oud-soldaten zich in 1919 in het Verbond der Vlaamse Oud-Strijders (VOS) met ‘Nooit meer Oorlog’, ‘Godsvrede’ en ‘Zelfbestuur’ als idealen. Zij lagen aan de basis van de Vlaamse herdenkingstraditie met de IJzerbedevaart als jaarlijks hoogtepunt.
Waar Chielens een ‘leugen’ ontwaart, zien wij de bittere realiteit van het Vlaanderen van het begin van de 20ste eeuw. Een Vlaanderen waarin de Franstalige sociale bovenlaag zich in haar ganse handel en wandel distantieerde van de gewone man. Ondanks de democratiseringsgolf in de nasleep van de Grote Oorlog duurde het nog jaren vooraleer geleidelijk paal en perk werd gesteld aan de achterstelling. Zo werd bijvoorbeeld pas in 1930 de Gentse universiteit vernederlandst. Voor die van Leuven was het zelfs wachten tot 1968. Of zijn dat ook ‘mythes’?
Wilde Chielens trendy zijn? Het is al jaren modieus om de Vlaamse emancipatiestrijd te deconstrueren tot een leugenachtige machinatie van gefrustreerde machtswellustelingen. Chielens sluit het interview in De Standaard af met zijn droom, eenmaal op pensioen, samen met een Fransman en een Duitser een boek te schrijven. Wij adviseren hem zich nu al te verdiepen in de geschiedenis van het Vlaamse ontvoogdingsstreven. Dan zal hij zelf vaststellen dat feiten aan het einde van de rit weerbarstiger zijn dan mythes.
Philippe Haeyaert, algemeen voorzitter VOS – Vlaamse Vredesvereniging
Ivo Coninx, algemeen secretaris VOS – Vlaamse Vredesvereniging
Guy Leemans, directeur VOS – Vlaamse Vredesvereniging
Werner Vandenberghe, algemeen penningmeester VOS – Vlaamse Vredesvereniging
Piet Chielens is lid van de belgicistische B-plus. Say no more.
inderdaad , maar dat zou immers niet kaderen in het PoCo-indoctrinatie programma over W.O. I