Ondertussen in Afrika (3): islamisten versus nationalisten in ‘Azawad’ (Mali)

Op 31 maart behaalden strijders van de Toeareg een opmerkelijke overwinning. Na decennia van opstandigheid slaagden zij erin de politieke chaos in Mali uit te buiten en namen zij Gao in en een dag later Timboektoe. In totaal hadden zij op 72 uur een gebied ter grootte van Frankrijk veroverd en riepen zij in het noorden van Mali hun eigen staat met de naam ‘Azawad’ uit. Eindelijk vrijheid?

Op RechtsActueel spraken we reeds van opkomende spanningen in Azawad tussen de Toeareg-nationalisten en de islamisten. De nationalistische MLNA riep de onafhankelijkheid van Azawad uit en verkondigde dat ze niet verder zouden oprukken in Mali aangezien zij enkel streden voor de bevrijding van hun volk. Zij slaagden in hun strijd door de aankomst van ervaren Toeareg-strijders die in dienst waren van Khadaffi en na diens val met een gans wapenarsenaal waren teruggekeerd. Zij kregen echter ook hulp van Ansar Dine dat een islamitische agenda nastreefde en bij de gevechten in een ongemakkelijke allantie met de MLNA meerdere steden, zoals Gao, innam en nu bezet.

Kort na de onafhankelijkheidsverklaring van Azawad, ondertussen reeds verworpen door de Afrikaanse Unie (die nog meer nieuwe staten vreest) en Frankrijk (dat een verlies aan invloed vreest), liet ook Ansar Dine zijn licht schijnen op de zaken. Zij verwerpen ook de onafhankelijkheid van Azawad en wensen op te rukken naar de hoofdstad van Mali en zo het ganse land in te nemen. Nationalistische denkbeelden verwerpen zij aangezien hun strijd “voor Allah” is. In de steden die zij beheersen is de sharia ingesteld, zijn salafistische jihadi’s aangekomen uit het buitenland en is er ook sprake van een epidemie van verkrachtingen en plunderingen van andersdenkenden. Christenen leven in ongemak, moeten de kettersbelasting betalen om te blijven leven en vluchten of naar het zuiden van Mali of naar het gebied dat door het MLNA wordt bezet.

Het lijkt er dan ook op dat er een nieuwe krachtmeting zit aan te komen in Azawad tussen de nationalisten en de islamisten. Zij hebben echter elkaar nodig om het veroverde gebied te behouden en niet teruggedreven te worden door het Malinese leger, dat hierbij steun kan verwachten van Frankrijk en van buurlanden met Toeareg-minderheden. Het MLNA heeft ook reeds aangegeven dat zij liever niets te maken hebben met Ansar Dine, dat ook banden heeft met Al-Qaida in de Maghreb.

Of de nieuwe staat Azawad, zoals het MLNA dat wenst, zal overleven, is dan ook een zeer groot vraagteken en zelfs zeer betwijfelbaar.