Opiniestuk over de gebeurtenissen in Engeland geschreven door Prachtige Pjotr. Bron: http://prachtigepjotr.wordpress.com/
Toen een betoging tegen politiegeweld na de dood van Mark Duggan uitdraaide op geweld had niemand gedacht dat Londen en andere grootsteden zouden veranderen in een wetteloze oorlogszone. Het leek uit het niets te komen. Out of the blue. En toch broeide er al jaren iets. Een kruitvat dat steeds dichter en dichter bij een uitbarsting kwam. Men onderdrukte hier en daar het kruitvat, probeerde de dop terug vaster te schroeven tegen beter weten in. Nu lijkt er geen houden meer aan te zijn. De dijken zijn doorgestoken, een vloedgolf van geweld overspoelt de Britse grootsteden. De schade loopt op in de miljoenen euro’s, dagelijks worden nieuwe winkels bestolen en in brand gestoken. De beelden zijn hallucinant, maar toch moet er een logica te vinden zijn achter deze storm van geweld. De stroom aan informatie is te groot, de stroom aan desinformatie mogelijk groter.
Sommigen beschrijven de “Londense Zomer” als een variant op de “Arabische Lente”. Dit lijkt wat kort bij de haren gegrepen te zijn. Er zijn gelijkenissen: woede op een gebrekkig systeem, weinig toekomstperspectief en een hoge werkloosheid onder de jeugd. De opstanden in het Midden-Oosten hebben een positief doel voor zich: zicht op hervormingen en het verdwijnen van een onderdrukkend systeem. Het Midden-Oosten ontwaakt. Het geweld in Londen is van nihilistischer aard. Een “eindtijd”-geweld, lijkt het wel: absurd, waanzinnig en immoreel. Er lijkt geen ideologisch verhaal aan gekoppeld te zijn. Mensen komen niet in opstand voor iets, zoals men dat doet in het Midden-Oosten. Men kiest geen banken, overheidsinstellingen of multinationals als doelwit. Alles en iedereen moet eraan geloven. De totale Leegte kijkt ons, de verbouwereerde toeschouwers, recht in de ogen.
Toch is er een logische oorzaak te vinden. Her en der hoort men kritiek op het besparingsbeleid van de overheid, “dat […] onlusten kan uitlokken op een schaal die we sinds het begin van de jaren 80 niet meer hebben gezien” (Nina Power, DS, 10/08/2011). En daar heb je het. De grondslag van het kruitvat ligt wellicht aan de sociale omstandigheden in de wijken waar het vuur ontstoken is. Het samenspel van een lage sociale mobiliteit en de als onrechtvaardig ervaren politieoptredens hebben een bijzonder explosief mengsel opgeleverd. Dit was ook de oorzaak van de befaamde rellen in Los Angeles in 1992. De dood van Mark Duggan was de spreekwoordelijke druppel. Er waren al meer klachten van onrechtmatig politiegeweld. Er hoeft echter geen ideologisch verhaal te zijn om dit soort geweld te ontketenen. Er staan geen revolutionairen op de barricaden die de Internationale zingen. Het geheel kan en zal ongetwijfeld geïdeologiseerd worden, maar dat gebeurt door de mensen in gezellige partijbureaus, journalistieke redactiekamers en op academische conferenties. De mensen die op straat gaan en deel uitmaken van de geweldorgie zullen in twee hokjes opgedeeld worden: proletarische achterban/verworpenen der aarde of uitschot van het ergste soort/product van een mislukte multiculturele maatschappij. Aan u de keuze.
Het probleem is niet alleen sociaal, maar ook politiek. Deze heeft gefaald, net als in andere Europese landen. Links maakt sterke analyses over sociaal onrecht, maar weet niet waar het vuur ontbrandt of wat te doen indien dit gebeurt. Rechts maakt geen analyses, negeert de sociale context, maar voorspelt wel rellen, en kiest voor de repressie om de dop terug op het kruitvat te schroeven. Een sterkere dop, die een nieuwe ontploffing uitstelt. En zo zit men in een vicieuze cirkel, een wijwatervat waarin een retorische duivel tekeer gaat. Verwijten vliegen links en rechts. Voor eerlijkheid en zelfkritiek is er geen ruimte, de hedendaagse politiek is moreel corrupt. Terwijl de muffig geurende praatpaleizen met hoogdravend gezwets worden gevuld in het voordeel van politieke agenda’s, broeit er iets in de straten. De riool loopt onder alle straten en wijken, maar de stank onder het parlement moet op dit moment weerzinwekkend zijn.
Maar waarom het willekeurige geweld? Waarom de massieve plunderingen en vernietigingen? Kunnen er geen betogingen worden gedaan, of een duidelijk manifest geschreven worden waarom men dit doet? Sommige luchtbeelden zijn niet anders dan die van de London Blitz tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de Duitse Luftwaffe massale bombardementen uitvoerde op Londen. Een collectieve walging ontstaat bij het lezen van verhalen over mensen die verplicht worden te strippen om hun kleren. Wat is het nut daarvan? En hoe kunnen we het verklaren? Het is te eenvoudig om het geweld af te doen als “zinloos”, “weerzinwekkend” en “opportunistisch”. Dat is de emotie die het overneemt. Geweld is zelden zinloos. Dat wordt ook gezegd in een blogpost van “Penny Red”. Het geweld mag zelfs absurd lijken in de ogen van zij die de brand aansteken, “but the politics are there”. Iedere keer wanneer mensen in opstand komen ontstaat er een omkering van de macht. Of liever gezegd: een machtsvacuüm. Diegenen die aan het rellen zijn hebben nu een ongebreidelde vrijheid om alles te doen wat normaal gezien niet mag. Er is geen sociale controle of geen overheidscontrole meer. Via geweld daagt men de autoriteiten uit. Ritueel geweld, noemt men dat in academische kringen. Oud als de straat.
Krachtig verwoord in het artikel van Penny is het volgende: als tweeduizend mensen een vreedzame mars doen tegen politiegeweld hoort niemand er iets van. Als tweehonderd mensen na een vreedzame optocht tegen politiegeweld plotseling beginnen te rellen, springt de pers erop als vliegen. Maar dit is geen probleem van een moreel gecorrumpeerde media. Dit is een typisch menselijk gedragssymptoom. Wij hunkeren naar geweld en misdaad, meent Dostojevski in zijn meesterwerk De Broers Karamazov: “Iedereen voelt zich aangetrokken tot de misdaad en niet alleen maar bij momenten, maar altijd. Weet u, de mensen hebben eens onderling afgesproken om daar niet voor uit te komen en sindsdien liegen ze allemaal of het gedrukt staat. Iedereen zegt dat hij het kwade haat, maar innerlijk zijn ze er allemaal gek op”. En die hunkering naar misdaad wordt duidelijk als ook universiteitsstudenten, grafische vormgevers en jeugdwerkers worden opgepakt wegens plunderen. Het plunderen wordt dus niet alleen door de geproletariseerde en gedesillusioneerde lage sociale klassen gedaan, maar ook andere sociale lagen doen er gretig aan mee. Dit illustreert de lage sociale samenhang van de hedendaagse samenleving in die steden.
Wie de Visnu Purâna leest, onderdeel van de Hindoeïstische heilige geschriften, komt een beschrijving tegen van de Kali Yuga. Mensen zullen meer en meer verlangen naar materiële weelde, ongerechtigheid viert hoogtij en er is geen plaats meer voor orde en structuur. Broeders en zusters keren zich tegen elkaar en zijn respectloos; zij zullen trouwloos zijn en onbeschaamd diefstal plegen en moorden; … De straten van Londen branden niet alleen, maar vormen een kleine experimentele kosmos. Een eindtijd in het klein, waar chaos overheerst. Soms zijn aardbevingen nodig om vervallen fundamenten te veranderen. Deze kleine Kali Yuga kan een leermeester zijn voor toekomstige generaties Britten.
Het einde van de blog van Penny stelt me wel wat teleur. Ik hoopte dat zij een wondermiddel had klaargestoomd om het broeiende kruitvat te ontvetten. Het gevaar weg te nemen. Of toch een kleine hint naar een werkbare oplossing, een blauwdruk. Helaas. Het einde bevat teveel naïef Kumbaya-gehalte in de trant van “Laten we de handen in elkaar slaan, de haat en vooroordelen opzij zetten en voor eens en voor goed beslissen welke toekomst we tegemoet gaan!”. Misschien te wijten aan de jeugdige leeftijd van de blogster, hoewel ze mijn leeftijd heeft. Of ik ben gewoon een cynische oude zak. Sorry, Penny.
P.
PS: van Satya Yuga naar Kali Yuga:
De Tottenhamse zomer, waaraan zelfs zevenjarige kinderen deelnemen, is geen aanslag op een tiranniek regime maar op de gevestigde orde van een vriendelijke democratie.De rellen in Engeland zijn hoogstwaarschijnlijk het resultaat van een totaal uit de hand gelopen immigratiebeleid, dat ook Engeland al decennialang dwarszit.Ook in dat land is er een compleet nieuwe onderklasse geïmporteerd die niets met westerse democratiën heeft, geen onderdeel van de reguliere samenleving is geworden, en nu heel erg boos is.De rellen in Tottenham zouden een wraakactie kunnen zijn geweest van lokale dealers die de politie ‘een lesje wilden leren’.Als Cameron de oorzaak is waarom waren er gelijkaardige rellen in Birmingham in 2005 of in Brixton in 1995.Als het uit armoede was waarom werd er geen voedsel gestolen maar alleen de kassa gekraakt in voedingswinkels? Of plunderen ze winkels van sportschoenen of smart phones? De oorzaak ligt in wijken waar het materialisme een levensstijl is, gangsters populair zijn en waar grote groepen allochtonen leven van drugs en criminaliteit.Het sociaal leven wordt bepaald door deze gangs en de politie heeft er al lang de controle verloren.Ze leven in een samenleving die hun voorhoudt dat materialisme alles is, en dat je zonder die sportschoenen of die I-phone niet bent.Hun idee van die opstanden is plezier hebben, gratis luxe goederen halen, tonen aan politie dat zij de baas zijn.
De wijken van de bendeleden zijn, ten gevolge van het sociaal-huisvestingsbeleid van de afgelopen dertig jaar, enorme reservoirs van werkloze en gebroken gezinnen geworden.Ze halen hun inkomen dan maar uit drugshandel en diefstal. Er groeit een verloren, maatschappelijk vervreemde generatie jongeren op. Als alternatief voor de samenleving waarvan ze totaal vervreemd zijn, creëren ze hun eigen gemeenschap, de bende. En de enige wet die ze respecteren is de ‘code van de straat’. Het is iedereen duidelijk dat dit soort figuren uit de arme wijken komen en gewoon toegang hebben tot onderwijs, zoals iedereen. Ze leven alleen in een compleet andere denkwereld. Ze denken snel rijk te worden door simpelweg te pakken wat ze willen.De rellen in Londen zijn het bewijs dat een deel van de Britse jeugd – de messentrekkers, schutters, plunderaars, gelegenheidsdieven en hun angstige handlangers – in de afgrond van een ineenstortende natie is gevallen.Men kweekt een socialistische generatie die wacht op de overheid als het niet goed gaat, die verbitterd is als de overheid niet rap genoeg reageert, die kwaad wordt als ze niet genoeg krijgt, die denkt dat alles collectief bezit is wat hen ook toebehoort, die denkt dat ze gerechtigd is om acties te ondernemen als er niet op de rekening staat waarop ze denken recht te hebben. Ze leren niet zelf verantwoordelijkheid te nemen, hun handen uit de mouwen te steken, indien mogelijk zelfs een zelfstandige activiteit uit te oefenen.Na andere Europese landen zal ook het Verenigd Koninkrijk moeten erkennen dat de multi-culturele samenwoning mislukt is.