Als u er genoeg jaren voor hebt meegedraaid op onze ‘Moeder Aarde’ en bovendien over enige Vlaamse reflex beschikt, hebt u het wijlen Louis Neefs wellicht ook nog horen zingen in het Sportpaleis: ‘De wereld moet nog een eeuwigheid mee’. Aan dat gezongen pleidooi voor een boom en wat gras dat nog groen is, dacht ik als vanzelf terug na het lezen van een verontrustende bespiegeling door Kristof Slagmulder over het reilen en zeilen op de huidige universiteiten van Vlaanderen. Of moest ik schrijven: de universiteiten IN Vlaanderen? Die bespiegeling zag er niét rooskleurig uit, wél integendeel. Alleen al die titel in grote en vet gedrukte letters doet, zo al niet het ergste, toch iets erg negatiefs, vermoeden. Zeg nu eens even niet, beste lezer, ‘Toch weer geen Vlaams Belanger, zeker?’, maar denk eens over de inhoud van de boodschap na. De boodschap gaat namelijk over een cultuur (?) van doofpot en machtsmisbruik aan bronnen waar onze jeugd van vandaag geacht wordt kennis op te doen voor morgen, die eerbiedwaardige instellingen die ook wel eens in plechtig Latijn ‘Alma Mater’ worden genoemd, wat in onze taal voedende of zorgende moeder betekent. Slagmulder verwijst nu naar de dertig getuigenissen van doctorandi in een Panorama-uitzending op TV, waarin geen sprake bleek te zijn van voeden of zorgen, maar wel van proffen die hun status misbruiken en van universitaire meldpunten die niet werken, evenmin als tuchtprocedures waaraan geen gevolg wordt gegeven, omdat decanen en rectoren een bloedende neus hebben of in elk geval doen alsof.
In die uitzending waren blijkbaar getuigenissen te horen over seksueel grensoverschrijdend gedrag in het hoger onderwijs. Zelf zou ik dat willen bestempelen als lager gedrag in hoger onderwijs, kwestie van de duidelijke tegenstelling te benoemen. Wie zijn hogere rang misbruikt, meent terecht Slagmulder, moet opgevolgd en gestraft worden, maar dààr lijkt aan onze hogere onderwijsinstellingen precies het lagere schoentje te wringen en ik citeer: ‘Universiteiten treden nog altijd niet streng genoeg op tegen dit soort machtsmisbruik’. Veel studenten-slachtoffers blijken grensoverschrijdend gedrag niet te durven aangeven uit schrik voor nog ergere pesterijen én voor hun academische toekomst. De durvers die wél aangifte willen doen, haken op den duur tóch af, de enen omdat de procedures te lang duren en te weinig effect hebben, de anderen omdat het hun wordt afgeraden formeel klacht in te dienen. Niet te verwaarlozen ‘detail’: vaak is het de rector in hoogsteigen persoon die naar eigen goeddunken beslist wat er met de klacht gedaan wordt. Daar bestaan dan weer tuchtraden voor, die niet zelden worden bemand door bevriende collega’s van de aangeklaagde. Het veelzeggend besluit komt erop neer dat klachten weinig of niet worden opgevolgd en dat er amper wordt bestraft. In klare taal gezegd: professoren die hun boekje te buiten gaan, kunnen dat blijven doen.
Studenten worden wandelen gestuurd, zegt Slagmulder, en rectoren doen of hun neus bloedt. Anders gezegd: een sfeer van ‘ons kent ons’, een sfeer van doofpotcultuur. Hoog tijd dus voor een extern onafhankelijk Vlaams meldpunt en een grondige doorlichting van de huidige tuchtprocedures in het hoger onderwijs. Komen daarbij ernstige tekorten boven, moet er een externe tuchtraad komen. En zeker even belangrijk: er moet verder worden ingezet op een betere preventieve bewustmaking en een versterking van het statuut van de doctoraatsstudenten pleit Kristof Slagmulder, die ik als partijloze strijder voor Vlaamse rechten, volmondig en ruimhartig bijtreed.