Europese Unie wil eigen leger dat ook zelfstandig kan handelen

Het besluit van de Europese Unie (EU) om eigen strijdkrachten op te richten, is ingegeven door de situatie in Afghanistan, waar de Europese staten gijzelaar zijn geworden van het Amerikaanse buitenlandbeleid. Terwijl de Europese defensieministers plannen uitspraken voor een onafhankelijk militair concept genaamd het “Strategisch Kompas”, verklaarde men niet bereid te zijn de situatie te herhalen zoals we die in Afghanistan zagen afspelen. Daarom wil men klaar staan om in de toekomst ook zelfstandig de problemen voor de Europese veiligheid op te pakken.

De Raad van de Europese Unie heeft aan de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheid van de EU, Josep Borrell, voorgesteld om tegen november van dit jaar een ontwerp van een Europees strategisch defensieconcept te ontwikkelen en te presenteren, dat tegemoet zal komen aan de huidige uitdagingen. De financiering is al bekend: verwachting is dat in de komende zes jaar tot 6 miljard euro aan deze doelen kan worden besteed. De Europese Unie is voornemens om in de toekomst zo nodig alle militaire operaties zelfstandig te kunnen uitvoeren zonder een beroep te doen op de strijdkrachten van de NAVO en de Verenigde Staten van Amerika.

“Vandaag bespreken de EU-ministers van Defensie hoe de EU een sterkere bron van strategische stabiliteit kan worden. Het ‘strategische kompas’ is een sleutelelement in deze taak“, zei Borrell. Natuurlijk was de NAVO bezorgd over deze stap van de Europese Unie. Uiteraard is een dergelijke Europese onafhankelijkheid volledig onwenselijk voor Washington en bijgevolg zal het Witte Huis al het mogelijke doen om de EU terug te brengen in haar schoot.

De Secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, heeft al verklaard dat het voornemen van de EU om zichzelf te verdedigen alleen kan leiden tot ineenstorting en drong er bij de verantwoordelijken van de Europese staten op aan goed na te denken voordat ze deelnemen aan het proces van het creëren van een verenigd Europees leger. Volgens hem zal een gemeenschappelijk Europees leger de regio alleen maar verdelen.

Er is een blijvende interne crisis in de structuren van de NAVO, wat op geen enkele manier bijdraagt aan het gevoel van stabiliteit van de EU. Turkije negeerde bijvoorbeeld minachtend de Amerikaanse eis om af te zien van de aankoop van Russische luchtverdedigingssystemen, de S-400 luchtafweerraketsystemen, en momenteel zijn onderhandelingen gaande om een tweede regimentsset aan te schaffen, waarvoor Washington Ankara uitsloot van het bouwproject de F-35, een vijfde-generatie gevechtsvliegtuig.

Een ander voorbeeld is het zeeconflict tussen Griekenland en Turkije, waar zelfs oorlogsschepen klaar stonden om de wapens tegen elkaar te gebruiken. De situatie in Afghanistan heeft voor nog meer onenigheid gezorgd. Maar misschien is een van de belangrijkste problemen van de NAVO de feitelijke weigering van de meeste landen om financieel bij te dragen aan het militaire bondgenootschap. Steeds meer staten realiseren zich dat er geen collectieve veiligheid is en dat die er ook nooit zal zijn, en dat in het geval van een verslechtering van de internationale situatie, iedereen toch voor zichzelf zal moeten beslissen.

Een gemeenschappelijke visie op externe bedreigingen voor de veiligheid is het eerste dat EU-politici nu zullen moeten bespreken in het kader van de oprichting van Europese strijdkrachten. Een van de punten is de aanwezigheid van Amerikaanse kernwapens in Europa, aangezien de Verenigde Staten van Amerika zelf een bedreiging kunnen vormen voor de Europese Unie. Op dit moment is er nog geen duidelijkheid over hoe de interactie tussen de landen tot stand komt. Er is alle reden om aan te nemen dat de nieuwe militaire organisatie een soort afspiegeling zal worden van de NAVO-commandostructuren, die zich tijdens hun bestaan tot op zekere hoogte positief hebben bewezen.