Volgens een artikel van de Atlantische opiniewebsite Bellingcat heeft het Amerikaans leger een van de geheime opslagplaatsen voor kernwapens laten zien door foto’s op sociale media te plaatsen. De locatie ligt in Nederland, namelijk in het Brabantse Uden. Door de foto’s te analyseren, was het mogelijk om niet alleen de locatie van het object (vliegbasis Volkel) te achterhalen, maar ook een aantal geheime aanduidingen, codes en andere informatie.
Beveiligingsprotocollen zijn lang, gedetailleerd en moeten uit het hoofd worden gekend. Om dit proces te vereenvoudigen, hebben sommige servicemedewerkers publiekelijk zichtbare flashcard-leerapps gebruikt – die onbedoeld een groot aantal gevoelige beveiligingsprotocollen onthullen over Amerikaanse kernwapens en de bases waarop ze zijn opgeslagen. Ze geven ook gedetailleerde beveiligingsdetails en protocollen, zoals de posities van camera’s, de frequentie van patrouilles rond de gebouwen, geheime dwangwoorden die aangeven wanneer een bewaker wordt bedreigd en de unieke identificatiegegevens die een badge voor beperkt gebied moet hebben.
Hoewel de aanwezigheid van Amerikaanse kernwapens in Europa al lang in kaart is gebracht door verschillende uitgelekte documenten, foto’s en verklaringen van gepensioneerde functionarissen, zijn hun specifieke locaties officieel nog steeds geheim en regeringen bevestigen noch ontkennen hun aanwezigheid.
De bevindingen lieten een ‘flagrante inbreuk’ zien op de veiligheidspraktijken met betrekking tot Amerikaanse kernwapens die in NAVO-landen zijn gestationeerd. Een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van Defensie verklaarde in samenspraak met de NAVO en het US European Command (EUCOM) de situatie op te pakken, nadat Bellingcat in 2013 een foto ontdekte die op Facebook werd gedeeld van Amerikaanse militairen die poseerden met wat leek op een dummy-atoombom op een basis in Nederland.
Soldaten kunnen soms zelf in alle onwetendheid de bron van informatie zijn. Zo kon ik zelf gemakkelijk achter wat informatie komen. De eerste stap is het vinden van de personen die toegang hebben tot deze locaties. Via Wikipedia kunnen we zien dat de kernwapens in Volkel worden onderhouden door een Amerikaans squadron – het 703e Munitions Support Squadron. In militair jargon wordt dit afgekort tot ‘703e MUNSS’ en ‘703 MUNSS’. Een snelle Facebook-zoekopdracht levert verschillende groepsfoto’s op – waarvan sommige zijn gedeeld, getagd en geliked door de personen die erin worden getoond. De tweede stap is om het open profiel van een van deze individuen te verkennen.
De afbeelding was niet voorzien van een geotag, alle individuen dragen Amerikaanse uniformen en het werd gedeeld door een Amerikaan op hun persoonlijke Facebook-profiel. Iedereen die op de pagina scrolt, kan worden vergeven dat hij ervan uitgaat dat de foto in de VS is gemaakt. Maar sommige aanwijzingen bevestigen dat dit niet het geval was.
De vlag op het militaire voertuig is die van Nederland. De tekst op de andere vlag eindigt in UNSS, wat overeenkomt met de naam van het eerdergenoemde squadron: 703 MUNSS. De foto is in 2013 geplaatst, maar het dichtstbijzijnde, ongecensureerde satellietbeeld dat Google Earth Pro van de vliegbasis Volkel kan geven is van 2016. Ondanks de verschillen in de plantenmassa in de loop van een aantal jaren, kunnen deze satellietbeelden toch een bruikbare leidraad zijn bij het vinden van een overeenkomst.
Drie details in de afbeelding van Facebook zorgen ervoor dat één hangar op Vliegbasis Volkel opvalt als mogelijke kandidaat voor de locatie van de foto: deze zijn omcirkeld in rood, blauw en groen.
Er zijn zoveel aanknopingspunten die verraden waar de kernwapens zijn, dat het geen militair of veiligheidsdoel dient te proberen het geheim te houden. Veiligheid wordt bereikt door effectieve beveiliging, niet door geheimhouding. Toegegeven, er kunnen specifieke operationele en veiligheidsdetails zijn die geheim moeten worden gehouden, maar de aanwezigheid van kernwapens niet. Het echte doel van geheimhouding is het vermijden van een controversieel openbaar debat in landen waar kernwapens niet populair zijn.
In de 21e eeuw heeft de mensheid een punt van ontwikkeling bereikt waarop de dodelijke uitdaging voor wereldwijde veiligheid niet eens de hoeveelheid kernwapens is die op de planeet zijn, maar het feit zelf van hun aanwezigheid. Het Amerikaans militair personeel kan zelfs de vertrouwelijkheid van kernwapengegevens niet voor het grote publiek verborgen houden. Wat voor garantie is er dat kernwapens nooit in een opwelling worden gebruikt?