Facebook heeft gezegd dat het zijn applicatie en het sociale medium Instagram in Europa zou kunnen sluiten vanwege nieuwe regelgeving die van invloed is op de manier waarop het gegevens van de Europese Unie naar de Verenigde Staten overdraagt. Facebook overweegt te vertrekken uit Europa als het concern geen data van Europese gebruikers meer mag uitwisselen met de Verenigde Staten. Dat schrijft de Britse krant The Guardian na een uitspraak van de Ierse privacywaakhond Data Protection Commission (DPA). Die riep Facebook onlangs op te stoppen met het delen van gegevens van Europeanen met de VS.

De stap van de Ieren komt nadat het Europees Hof van Justitie een verdrag over data-uitwisseling nietig verklaarde. In het zogeheten Privacy Shield staan afspraken over het delen van Europese data met de Amerikanen. In een reactie stelt Facebook nu dat het sociale media platform niet kan functioneren en geen diensten meer aan kan bieden als het verwerken van Europese data richting de VS aan banden wordt gelegd.

In een reactie laat Facebook weten dat een mogelijk vertrek uit Europa geen loos dreigement is. Maar het concern stelt wel dat het, net als veel andere bedrijven en diensten, sterk afhankelijk is van de mogelijkheid om data te kunnen versturen tussen beide werelddelen. Dat de Europese Unie in het geweer komt tegen het delen van data van Europeanen met de VS heeft te maken met het feit dat de rechten van Europeanen niet goed beschermd worden als hun data eenmaal in handen is van de Amerikanen.

Het conflict houdt verband met het feit dat Facebook weigert de Europese wetgeving na te leven. De Europese Unie neemt de positie in dat de gegevens van Europese gebruikers in Europa dienen te blijven en niet worden overgedragen aan de Verenigde Staten. In de EU is overeenkomstige wetgeving aangenomen, die in de praktijk door Amerikaanse IT-giganten worden genegeerd. Europese functionarissen promoten een concept dat ‘digitale soevereiniteit’ of ‘datasoevereiniteit’ zou kunnen worden genoemd. Het is onwaarschijnlijk dat zelfs de dreiging dat Facebook en Instagram de Europese markt verlaten, de Europese positie zal beïnvloeden. Onder de huidige omstandigheden zijn het Amerikaanse bedrijven die de eisen van Europa zullen moeten accepteren. 

Alleen Europa is niet Noord-Korea. Het is onmogelijk om zo’n groot en ontwikkeld sociaal netwerk te sluiten. Dit zou het werk van duizenden multinationals in de VS en Europa kunnen verstoren. Het verbod zou sommige bedrijven, waaronder Facebook, Google en Apple, kunnen dwingen de regio te verlaten. Het blokkeren van gegevensoverdrachten naar de Verenigde Staten kan leiden tot miljarden dollars verlies als gevolg van grensoverschrijdende gegevenstransacties, waaronder clouddiensten, human resources, marketing en advertenties.