Dat ik mij hier al meer dan eens in kritische termen heb uitgelaten over Zuid-Afrika’s ANC-president Cyril Ramaphosa, zal aandachtige lezers allicht niet ontgaan zijn. Laat ik die lezers dan maar eens verrassen door de man volmondig bij te treden in zijn scherpe kritiek op ongure elementen in de samenleving die de sombere coronacrisis misbruiken om zich te buiten te gaan aan wangedrag. In de derde week van de Covid-19-afzondering die, net als in onze gewesten, van hogerhand was opgelegd, noemde de leider van de ANC-regering het zorgwekkend dat vrouwen en kinderen in deze moeilijke tijden in hun eigen huizen zo erg geterroriseerd werden dat zij wanhopig om hulp moesten roepen.

Hij verwees daarmee naar het aantal bij het beheercentrum binnengekomen noodoproepen dat dramatisch was toegenomen sinds het begin van de afzonderingsperiode op 27 maart 2020. Sindsdien waren er al 148 aanhoudingen wegens zedenfeiten verricht. De president zei er zich bewust van te zijn dat de bewegingsbeperking en de opsluiting in hun huizen voor velen tot grote frustratie kon leiden, maar dat mocht voor hem geen vrijgeleide betekenen voor geweld tegen vrouwen, kinderen, bejaarden, buitenlanders of om het even welke andere personen. Ramaphosa loofde de meerderheid van zijn landgenoten die de regels van afzondering en de rechten van anderen eerbiedigden, maar veroordeelde ‘sommigen die de crisis uitbuiten voor hun eigen boosaardige doelwitten’. Hij sprak zijn medeleven uit voor de familie van Mama Ngenzeni Zuma die in de provincie KwaZulu-Natal verkracht en vermoord is door mannen die zich als soldaten hadden voorgesteld om in haar huis binnen te geraken.

Zijn gedachten gingen ook naar de familie van de 14-jarige Simphiwe Sibeko die uit het ouderlijk huis in Soweto was verdwenen en wier lichaam in een bos was teruggevonden. Het pleit niet voor de Zuid-Afrikaanse samenleving, verklaarde een strenge president, dat scholen die wegens Covid-19 gesloten waren, in brand waren gestoken en dat Eskom (de nationale energiemaatschappij) een toename van aanslagen op haar infrastructuur en van kabeldiefstallen had moeten melden. Als de dag komt dat de afzonderingstoestand mag worden opgeheven, ging de president verder, zullen duizenden kinderen geen school meer hebben om naar terug te keren en zal hun daardoor het recht op onderwijs worden ontnomen.

Om dan nog te zwijgen van de stroomonderbrekingen met de hoge kosten van dien. Ramaphosa noemde het ronduit afstotelijk dat misdadigers de regels van afzondering misbruikten als dekmantel om alle wetsregels in de wind te slaan in een tijd waarin wetsgetrouwen de nationale poging ondersteunen om de pandemie onder controle te krijgen. Hij deed een oproep om alle vandalenstreken te melden en waarschuwde dat wie dat verzuimde, zou worden gebrandmerkt als een stille vennoot van een sabotage die nadelig is voor ‘onszelf, onze kinderen en onze gemeenschappen’. Bij wijze van klap op de vuurpijl, besloot de president hiermee: “Ik heb een boodschap voor die gewetenloze misdadigers die denken dat ze misbruik kunnen maken van de gelegenheid. Het strafrechtstelsel is niet met vakantie!”