Deze zin uit een lied van Boudewijn De Groot zal de lezer wellicht niet onbekend in de oren klinken, maar heeft u al ooit gehoord van Pieter Doorewaard en Philip Schutte, beste lezer? Hoogstwaarschijnlijk niet. Dat zijn namelijk twee blanke mannen uit het godvergeten Zuid-Afrikaanse vlek Coligny, die respectievelijk voor 18 en 23 jaar achter de tralies zijn beland omdat zij door het hooggerechtshof van Mahikeng in de provincie Noordwest schuldig zijn bevonden aan moord op een zwarte tiener van 16. In de aanloop naar hun proces werd het doorgaans rustige Coligny (ik spreek uit ervaring, want ik heb er ettelijke keren op een veeboerderij mogen logeren) door gekleurde betogers dagenlang onder de voet gelopen.

De massa deed, helaas, wel iets meer dan betogen. Alle verkeer werd lamgelegd, auto’s en huizen werden in de fik gestoken, onder andere dat van de dorpsdokter voor wie de huidskleur niet van tel was als het erop aankwam mensen te helpen. De brave man was zowat geruïneerd. Wat Doorewaard (28) en Schutte (35), om wie het allemaal te doen was, betreft, toen zij eindelijk voor de rechter in Mahikeng terechtstonden, kregen zij een verpletterend rekwisitoor te horen. Als werknemers op een kwekerij van zonnebloemen, hadden zij twee tieners op heterdaad van diefstal betrapt. Zij hadden de boefjes gedwongen op hun ‘bakkie’ (laadbak) te klimmen waarmee zij hen naar het politiekantoor wilden brengen.

Voor zij goed en wel waren gestart, was de ene hem gesmeerd en die kregen zij niet meer te pakken. De andere, verklaarden zij voor de rechtbank, was onderweg van de rijdende auto gesprongen en had daarbij een dodelijke val gemaakt. De rechter geloofde hun verhaal niet, tot zicht- en hoorbaar genoegen van een overwegend zwart publiek dat ‘gerechtigheid’ eiste. Een zwarte getuige kwam prompt die eis kracht bijzetten door onder ede te verklaren dat hij met eigen ogen had gezien hoe het tweetal de tiener van het rijdende ‘bakkie’ had gestampt met het noodlottige gevolg van dien.

In het ‘nieuwe Zuid-Afrika’ lijkt na zo’n getuigenis het vonnis voorspelbaar en zo is het in Mahikeng ook gegaan: Pieter Doorewaard hoorde zich veroordelen tot 18 jaar en Philip Schutte ‘kreeg’ 23 jaar. Al kon het harde vonnis op algehele instemming van het zwarte publiek in het hooggerechtshof rekenen, bij blanke burgers en zeker bij Afrikaners, werd het, op luttele uitzonderingen na, op ongeloof onthaald. In reacties werd vooral de vraag opgeworpen hoe de rechter kon verantwoorden dat hij de twee solidair ervan beschuldigde de jongen van het ‘bakkie’ te hebben geduwd. Wie bestuurde dan de auto, klonk de steeds terugkerende vraag.

Achteraf kwam dan als klap op de vuurpijl dat de ‘kroongetuige’ tegen minstens vier vrienden of kennissen had gepocht dat zijn getuigenis gelogen was, want dat hij helemaal niet op de plaats delict was geweest. De (zwarte) rechter dacht er niet aan zijn vonnis te herzien en het appèlverzoek van de twee beschuldigden, wier leven door de jarenlange opsluiting verwoest is, werd eveneens afgewezen. Lichtpuntjes in de duisternis voor hen: AfriForum, de beweging voor mensenrechten, heeft gratis rechtsbijstand aangeboden en het appélhof van de gerechtelijke hoofdstad Bloemfontein heeft hun appél aanvaard. Of het plebs van hun woonplaats Coligny dat ook zal doen, blijft maar de vraag.

Hoe dan ook, met dit verhaal wou ik voor de lezers van Reactnieuws een tipje oplichten van de sluier over het reilen en zeilen in de regenboognatie, waar rook niet zelden met vuur gepaard gaat.