De vakantiemaanden hebben onder andere het voordeel dat ze helpen het stapeltje leesachterstand weg te werken. Ook het meest recente boek van Gerolf Annemans “1914-2014: van loopgraven naar republiek” lag te wachten op een paar leesgierige ogen.
Alsof het boek nog een bewijs zocht om de schandalige behandeling van de auteur en zijn partij te benadrukken, werd het boek uitgegeven door Egmont. U weet wel, de verdeler die zelfs zijn plaatsje onder de literaire zon ontzegd wordt op de Boekenbeurs. Cherchez le président! Met een voorzitter van boek.be als Jos Geysels, uitvinder van het “cordon sanitaire” hoeft men niet lang te zoeken. Zonde dat zo heel wat lezers verstoken blijven van boeiende, maar zeker uitdagende lectuur.
Het boek is uitgebracht net voor de (opnieuw) dramatische verkiezingen voor het Vlaams Belang. Deze electorale dreun werpt natuurlijk een schaduw over de partij. Om meerdere redenen. Omwille van de nog grotere underdog-rol die het krijgt, ook in de Vlaamse Beweging. Maar ook omdat de radicale vleugel in zetels een (kleine) minderheid is geworden. Met wat achtergrond in de Vlaamse Beweging, is het voor mij onmogelijk te geloven dat in dit biotoop het doel van een onafhankelijk Vlaanderen minder populair is geworden. Maar de strategische keuze van N-VA om via het sociaal-economische en/ of confederalisme de impasse te doorbreken, vindt ook in radicale kringen ingang. Tot spijt van wie het benijdt. Onder wie Gerolf Annemans.
Het zou de partij en het boek sérieux geven als een duidelijke strategie wordt uitgetekend richting Vlaamse onafhankelijkheid. Met de V-partijen op verlies sinds 2014 en het communautaire in de koelkast tot minstens 2019 mede door N-VA, blijft de vraag hoe de 51e Vlaming warm te maken voor dit revolutionaire project. Wie het geel-zwarte schoentje past, trekke het aan!
Begrijp me niet verkeerd. De VB-voorzitter scoort punten met de nog steeds geldige analyse dat enkel een onafhankelijk Vlaanderen een uitweg biedt uit de Belgische kluwen. De zesde staatshervorming heeft de zaken voor Vlaanderen enkel verergerd. Enkel de traditionele partijen zijn verantwoordelijk voor deze verrotting. Maar ook inzake islam, veiligheid en onderwijs neemt de partij een leidende rol. Het krijgt hierbij steun van een brede onderstroom binnen Vlaanderen. Rode Duivels, Kompany en Stromae zijn slechts faits divers die tijdelijk wat verstorend werken.
Maar rond 2005-2006 viel de dynamiek van de partij stil. Zeker, onenigheid in het hart van de partij werkte verlammend. Maar op zich verklaart dit nog niet waarom eerst Jean-Marie De Decker en daarna Bart De Wever zo makkelijk brede zijtakken konden graven om ganse stromen kiezers af te leiden. Sloeg de vermoeiing niet toe door het “cordon sanitaire”? Er was inderdaad de zware sociale druk, maar nog meer het strategische failliet van de partij. Die in 2004 onvoldoende de wil van 24,2% wist om te zetten naar politieke macht. Desnoods binnen de Vlaamse Regering, maar eventueel ook via een sterke oppositie.
Annemans slaat op dat vlak een stuk “mea culpa” met de opdracht aan zijn partij haar boodschap meer stijl te geven om niet langer meer potentiële kiezers af te schrikken. Nochtans haalde VB-kopman Filip De Winter tijdens de laatste campagne eerder het nieuws met bvb. een bloederige vrouwenbesnijdenis. Nog heel wat werk aan de winkel blijkbaar!
Het boek provoceert de traditionele lezer op twee domeinen.
Vooreerst de Vlaamse Beweger, die eerder zoekt naar de binding dan de verschillen tussen de verscheidene V-partijen. Zoals eerder gemeld is er kritiek op het confederalisme van N-VA, dat lijkt opgezet om te tonen dat België alsnog lijkt te werken. Een paradox waarvoor N-VA in de komende federale regering staat. Het VB-kanon staat alvast klaar, maar de vraag rest of het voldoende vuurkracht heeft om de N-VA-zuidflank te treffen. Ook de Engelse publicist Theodore Dalrymple, huisideoloog van Bart De Wever, krijgt ervan langs. Net als Edmund Burke (eens verkeerdelijk Thomas Burke genoemd), peetvader van het conservatisme. Het verwijt is soms wat te goedkoop. Is ethisch en politiek conservatisme dan niet te verzoenen met een revolutionair idee als de ijver voor een nieuwe staat? Vele Vlamingen denken van wel.
Annemans zoemt tevens in op het belang van vrijheid en dweept met linkse denkers. Vrijheid als belangrijk uitgangspunt voor een zweeppartij en oppositiepartij “par excéllence”. En slachtoffer van het cordon. Maar is vrijheid wel een doel op zich? Het is onder andere Open VLD en het IJzerbedevaartcomité die aantonen dat het een containerbegrip is geworden, een vlag met vele ladingen. Mei ’68 is bijvoorbeeld het overwinning van de vrijheid, maar of Europa hiervan geestelijk rijker is geworden, is een andere vraag. En wat met het grossieren inzake iconen als Zizek, Gandhi, Martin Luther King en Foucault? Het zou alvast helpen de laatste twee te duiden hoe deze het VB-verhaal stutten. Of haalt de partij dan meteen ook Abou Jahjah binnen als objectieve bondgenoot? Ook deze appelleert immers aan verdrukking en identiteit.
Laat ons positief eindigen.
Met zijn gegronde kritiek op de EU-moloch zal ook in Vlaanderen een vruchtbare electorale bodem ontstaan, waarop het Vlaams Belang kan zaaien. Vreemd dat in België nog geen debat rond dit “België in het groot” is ontstaan. Zeker als N-VA dit terrein besluit braak te liggen. De herpositionering vanuit de eurofiele EVA-fractie (Frieda Brepoels) richting het eurokritische ECR (Johan Van Overtveldt) toont misschien aan dat N-VA ook hier een neus voor politiek gewin heeft.
Het republikeinse verhaal in haar bredere dimensie lijkt me zeker wat. De monarchie deemstert in Vlaanderen weg en wat democratischer dan een president die democratisch wordt verkozen en de dagdagelijkse politiek overstijgt? Maar ook een politiek leider die het Res Publica vertegenwoordigt. Jammer dan het begrip pas in het besluit wordt gedefinieerd en verklaard, terwijl de term doorheen de boek de term vaak terugkomt. Tja, inzake structuur en opbouw had het boek zeker beter gekund.
En moet de Vlaming niet voor eens ambitie tonen? Door bijvoorbeeld in te zetten op het kwalitatief sterkere onderwijs in Brussel en de Vlaamse Rand. En zo via haar economisch overwicht eindelijk de kansen doen keren en de ontfransing concreet vormgeven. Want welk sterker middel in de politiek dan de hoop op een betere toekomst? De beperktere middelen zullen het zeker niet makkelijk maken, maar stond de partij er in 1978 niet nog slechter voor?
Jan Rebel
Bestellen kan bij: http://www.uitgeverijegmont.be/index.php?route=product/product&path=59&sort=pd.name&order=ASC&product_id=76
Vlaams belang heeft moeilijke jaren achter zich. Cordon, interne strubbelingen en meer, liggen aan de basis van een ‘verwatering’ van de partij. Ook het binnenhalen van mensen met persoonlijke agenda’s, ten koste van strijders van het eerste uur, hebben de boodschap van weleer op de achtergrond verdrongen. Annemans blijft voor mij een toonbeeld van een groots man, ondanks zijn tekortkomingen.