In Oekraïne werd vorige week gepoogd om het standbeeld van Lenin, dat staat op het Bessarabskaplein in Kiev, neer te halen. De poging mislukte door de tussenkomst van de politie en er werd een permanente bewaking aan het beeld gezet. Deze bewaking was gisteren niet aanwezig en deze keer lukte het de betogers alsnog om het beeld omver te trekken.
Het omvertrekken van het beeld wordt gezien als een symbolische daad, omdat het beeld van de Sovjetleider herinnert aan de historische banden tussen Oekraïne en Rusland. De betogers eisen juist dat de regering meer voor Europa kiest, al weten we uit eigen ervaring dat deze eis weleens in hun nadeel zou kunnen uitdraaien. De oppositie heeft president Janoekovitsj 48 uur de tijd gegeven om de regering te ontbinden. Demonstranten zijn begonnen om belangrijke regeringsgebouwen te blokkeren en in de omgeving worden barricades opgeworpen en tenten neergezet.
De demonstranten op het Plein van de Onafhankelijkheid in de hoofdstad van Oekraïne zwaaien met vlaggen van de Europese Unie en ze zingen het volkslied. De Europese Commissie heeft laten weten dat Catherine Ashton, die verantwoordelijk is voor het buitenlands beleid, deze week naar Oekraïne reist om te helpen een uitweg te zoeken uit de politieke crisis. De protesten zijn nu drie weken aan de gang, sinds Janoekovitsj de toenadering tot de Europese Unie blokkeerde. Dat is gebeurd onder druk van Rusland.
Oekraïne is voor de import van gas afhankelijk van het buurland. Het Russische gasbedrijf Gazprom heeft er verschillende keren op gewezen dat Oekraïne achterloopt met het betalen van de rekening. De oppositie zegt dat de protesten doorgaan, zolang de regering niet is afgetreden. Ze eisen bovendien de vrijlating van demonstranten en de vervolging van de autoriteiten die opdracht hebben gegeven voor geweld tegen hen. De veiligheidsdienst van Oekraïne heeft laten weten onderzoek te doen naar een aantal oppositieleiders om te zien of ze bezig zijn met de voorbereidingen van een staatsgreep.
Lenin was een bourgeoisie-revolutionair die samen met onder andere Trotski de Oktoberrevolutie (die al bij al niets voorstelde en in feite niet meer dan een perfect geplande putsch was) leidde. De bolsjewieken namen de regeringsleden gevangen en installeerden een regering van revolutionairen. Dit zou de aanzet zijn van de Communistische Sovjetunie (USSR) die rechtstreeks en onrechtstreeks leidde tot miljoenen doden.
Het standbeeld stond op het Bessarabskaplein, dat voorheen nog het Bohdan Khmelnytsky-plein heette. Deze nationale held van Oekraïne werd eerst vervangen door het Universiteitsplein en werd nadien rond 1910 hernoemd naar de huidige naam. Een beetje een nietszeggende naam, want de oorsprong komt van het gelijknamige winkelcentrum dat er tussen 1910 en 1912 stond. Momenteel vind je er nieuwere winkelcentra.
Na het neerhalen van deze communistische snob kan men misschien overwegen om het plein terug om te dopen naar het Bohdan Khmelnytsky-plein. Hij verjoeg de Polen uit deze regio en stichtte er een Kozakkenstaat. Deze man erkende na verloop van tijd weliswaar het Russische gezag, maar het is alleszins een naam die meer waard is dan de naam van een winkelcentrum. Het standbeeld van Lenin was een ware trekpleister voor dit gedeelte van Kiev en het is maar de vraag of het voorgoed zal wegblijven nu het door de betogers neergehaald is. De afloop van het protest is vanzelfsprekend allesbepalend.
Volgens mij beseffen de betogers nog niet waar ze mee bezig zijn. Niettegenstaande de drang naar het Westen zitten ze zonder kapitaal en met door het communistisch systeem gevormde arbeiders. Investeerders, zoals in de weefindustrie, beseffen nu pas hoe moeilijk het is om zaken met deze mensen te doen. De voorlopige gunsttarieven van Moscou voor hun energiefactuur zouden ze kunnen verliezen, met een voor de hand liggende faling van dit land. Tijdens de eerste dagen van deze betogingen meende ik begrepen te hebben dat ze streden voor nieuwe verkiezingen, maar nu er nieuwe verkiezingen beloofd zijn willen ze dit niet meer. Zou er enige invloed vanuit de EU geleid hebben tot deze opstand van een minderheid van de bevolking, of door enkele sjeiks voor wie het Russisch aardgas een doorn in het oog is? Misschien zou de trage verwestering zoals deze in Moscou beter zijn voor alle Oekraïners ipv voor de superrijkdom van enkele nieuwe rijken.