Het moet een behoorlijk chaotisch einde zijn geweest voor de voormalige Libische leider. Toen de slag bij Sirte gestreden was werd het konvooi van kolonel Khadaffi, dat ongeveer uit 80 wagens bestond, rond 8.30 onder vuur genomen door Franse gevechtsvliegtuigen buiten de stad. De kolonel vluchtte een nabijgelegen riool in, er ontstond een vuurgevecht met achtervolgende rebellen en hij werd verwond terug naar buiten gesleurd door een uitzinnige menigte.
De man zei maanden geleden dat hij wilde vechten tot de dood en nu blijkt dat hij het heeft waargemaakt. Een soortgelijk lot was ook Mussolini beschoren, die door een woedende groep partizanen prompt werd opgehangen. Wat er met Khadaffi gebeurde is niet helemaal zeker. De informatie is nog te ruw, tussen al de euforie kan er nog niet met volle zekerheid gezegd worden wat de kolonel nu juist heeft meegemaakt in zijn laatste momenten. Maar het moet alvast niet aangenaam zijn geweest, als ik zie hoe hard hij aan de haren wordt getrokken en heen en weer wordt geduwd. Het lijkt om een lynchpartij, om eerlijk te zijn. Dat kan ook liggen aan de gebrekkige cameraregie.
Het einde van zijn regime was voorspelbaar, maar wat brengt zijn dood voor Libië?
De Libische burgeroorlog lijkt aan zijn einde gekomen te zijn. Het door de internationale gemeenschap beschouwde booswicht is dood en vele leiders zeggen dat de mars van het Libische volk naar een democratische staat nu pas echt begonnen is. Toch zijn nog vele factoren onduidelijk. De rebellen zijn geen onverdeelde eenheid met een duidelijk programma, ook al werd er maandenlang gesproken van “Khadaffi versus de rebellen”. Zodra de laatste bolwerken van de regeringsaanhangers vallen, zal die vermeende eenheid ongetwijfeld breuklijnen vertonen. Niet alleen tribale, maar ook ideologische breuklijnen zullen zich opdringen. In Egypte is na de val van Moebarak reeds gebleken dat deze tot bloedige clashes kunnen leiden met vele doden tot gevolg.
De rol van het leger en de staat in Egypte is natuurlijk anders, dat is waar. Moebarak heeft nooit een revolutie geleid die nog maar enigszins vergelijkbaar is met die van Khadaffi. De situatie na de val van een leider is dus in beide landen anders. En toch zal ook in Libië blijken dat, eens het stof gaat liggen, de mars naar de democratie toch geen eenvoudige kwestie zal zijn. Is er genoeg draagkracht voor een stabiele regimewisseling? Zal het Westen daarbij helpen? En zo ja, tegen welke prijs? Versterkt deze “hulp” de perceptie van een (neo-) kolonialistische interventie door het Westen niet (zie dit artikel)? Het werd al eens gezegd: als het voorname exportproduct van Libië broccoli was in plaats van olie, zou de reactie van het Westen geheel anders zijn geweest. But in Libya, the black juice was worth the squeeze.
De dood van Khadaffi biedt datzelfde Westen ook een uitweg aan. Een opluchting. In een internationale rechtszaak zou Khadaffi ongetwijfeld de relatie tussen zijn regime en vele Westerse landen hebben aangehaald. Vele voormalige en huidige Westerse leiders zouden hun broek tot de knieën zien zakken. Het zou interessant zijn om een analyse te maken van de haat-liefde relatie tussen Khadaffi en het Westen. Het zwart-witte beeld van het “Brave Democratische Westen” en de “Boosaardige Dictatoriale Periferie” zou verrijkt worden met ontelbare grijze tinten. Khadaffi was ooit een voorman van de Derde Wereld, die de Westerse oliebaronnen en de jongens en meisjes van de IMF terecht vergeleek met de kolonialistische Italianen onder Mussolini. Zoals Midden Oostenexpert Robert Fisk zei:
‘We loved him. We hated him. Then we loved him again. Blair slobbered over him. Then we hated him again. Then La Clinton slobbered over her BlackBerry and we really hated him even more again’.
Lees meer teksten van onze medewerker op http://prachtigepjotr.wordpress.com.
Ik hoop dat ze de koning van Libië, die Khadaffi destijds heeft afgezet, weer aan de macht komt.